بزوفریبَزَوفَری، شهرت چند تن از محدّثان و علمای امامیه ، منسوب به قریه بَزَوفَر واقع در غرب دجله، نزدیک واسط می‌باشد. فهرست مندرجات۲ - مشهورترین محدّثان و علمای امامیه بَزَوفَری ۳ - حسین بن علی بن سفیان از دیدگاه نجاشی ۴ - حسین بن علی بن سفیان از دیدگاه افندی اصفهانی ۵ - حسین بن علی بن سفیان در آثار شیخ طوسی ۶ - حسین بن علی بن سفیان از دیدگاه تستری ۷ - حسین بن علی بن سفیان در آثار نوری ۸ - احمد بن جعفر بن سفیان بزوفری از مشایخِ اجازاتِ حدیثی ۹ - فهرست منابع ۱۰ - پانویس ۱۱ - منبع ۱ - مفهوم بزوفریبَزَوفَری، شهرت چند تن از محدّثان و علمای امامیه، منسوب به قریه بَزَوفَر واقع در غرب دجله، نزدیک واسط. [۱]
یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۶۰۷، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
[۲]
عبدالله مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۱، بخش ۲، ص۵۲، چاپ سنگی نجف ۱۳۴۹ـ۱۳۵۲.
۲ - مشهورترین محدّثان و علمای امامیه بَزَوفَریمشهورترین آنان ابوعبدالله حسین بن علی بن سفیان از مشایخ مفید ، ابن غضایری ، احمد بن عَبدون ، ابوالعباس سیرافی و تَلّعُکبری است. ۳ - حسین بن علی بن سفیان از دیدگاه نجاشینجاشی ، حسین بن علی را با عنوان « ثقه » و « جلیل » و « شیخ فاضل » وصف کرده و کتابهای او را نام برده است: الرد علی الواقفه، الحجّ، ثواب الاعمال، احکام العبید، سیرة النبی و الائمة فی المشرکین؛ و می‌افزاید که این کتاب‌ها را نزد شیخ مفید و ابن عبدون خوانده و روایت کرده است. [۳]
احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۷۳، چاپ محمد جواد نائینی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
[۴]
احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۸۸ ـ ۱۸۹، چاپ محمد جواد نائینی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
[۵]
احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ج۱، ص۲۰۲، چاپ محمد جواد نائینی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
[۶]
احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ج۱، ص۳۲۲، چاپ محمد جواد نائینی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
۴ - حسین بن علی بن سفیان از دیدگاه افندی اصفهانیافندی اصفهانی [۷]
عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۲، ص۱۵۲، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
ضمن نقل مطالب نجاشی، شهرت او را بِزَوفَری ثبت کرده است.
۵ - حسین بن علی بن سفیان در آثار شیخ طوسیشیخ طوسی نیز در رجال خود او را نام برده و افزوده که نام کتابهایش را در الفهرست آورده است، ولی در این کتاب اثری از نام او دیده نمی‌شود. [۸]
محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، ج۱، ص۴۶۶، نجف ۱۳۸۰/۱۹۶۱.
[۹]
عبدالله مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۱، بخش ۲، ص۳۳۸، چاپ سنگی نجف ۱۳۴۹ـ۱۳۵۲.
[۱۰]
محمدتقی تستری، قاموس الرجال، ج۳، ص۳۰۹ـ۳۱۰، تهران ۱۳۷۹ـ۱۳۹۱.
[۱۱]
عنایة الله قهپائی، مجمع الرجال، ج۲، ص۱۹۰، چاپ ضیاءالدین علامه اصفهانی، اصفهان ۱۳۸۴ـ۱۳۸۷، چاپ افست قم.
۶ - حسین بن علی بن سفیان از دیدگاه تستریتستری براساس یکی از توقیعات امام زمان علیه‌السلام در دوران غیبت ، که در آن از ابوعبداللّه بزوفری نام برده شده، احتمال داده است که او از سفیران آن حضرت نیز بوده است [۱۲]
محمدتقی تستری، قاموس الرجال، ج۱۰، ص۱۱۹ـ۱۲۰، تهران ۱۳۷۹ـ۱۳۹۱.
. از نامه ابوالعباس سیرافی به نجاشی دانسته می‌شود که بزوفری تا سال ۳۵۲ زنده بوده است. [۱۳]
احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۷۳، چاپ محمد جواد نائینی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
۷ - حسین بن علی بن سفیان در آثار نورینوری ، [۱۴]
حسین بن محمدتقی نوری، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۵۲۱، چاپ سنگی تهران ۱۳۱۸ـ۱۳۲۱، چاپ افست تهران ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳.
علاوه بر ابوعبدالله بزوفری، فرزند او ابوجعفر محمد بن حسین را نیز از مشایخ مفید یاد می‌کند.
و این همان کسی است که دعای ندبه ، که خواندن آن در میان شیعیان خصوصاً در روزهای جمعه متداول است، از کتاب او نقل شده است. [۱۵]
محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحارالانوار، ج۹۹، ص۱۰۴، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
تستری [۱۶]
محمدتقی تستری، «پاسخ معقول و منطقی به یک سؤال»، ج۱، ص۱۰۹ـ۱۱۱، نور علم، دوره ۲، ش ۵ (شهریور ۱۳۶۵).
به مناسبت بررسی سند این دعا هر دو احتمالِ صدور آن از شخصِ امام زمان علیه السلام، و انشای خود بزوفری را مطرح کرده است.
۸ - احمد بن جعفر بن سفیان بزوفری از مشایخِ اجازاتِ حدیثیاحمد بن جعفر بن سفیان بزوفری ، پسر عموی حسین بن علی نیز در شمارِ مشایخِ اجازاتِ حدیثی نام برده می‌شود. به گفته شیخ طوسی [۱۷]
محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، ج۱، ص۴۴۳ـ۴۴۴، نجف ۱۳۸۰/۱۹۶۱.
تلعکبری در ۳۶۵ از او استماعِ حدیث کرده و اجازه گرفته است.
۹ - فهرست منابع(۱) عبدالله بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱. (۲) محمدتقی تستری، «پاسخ معقول و منطقی به یک سؤال»، نور علم، دوره ۲، ش ۵ (شهریور ۱۳۶۵). (۳) محمدتقی تستری، قاموس الرجال، تهران ۱۳۷۹ـ۱۳۹۱. (۴) محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، نجف ۱۳۸۰/۱۹۶۱. (۵) عنایة الله قهپائی، مجمع الرجال، چاپ ضیاءالدین علامه اصفهانی، اصفهان ۱۳۸۴ـ۱۳۸۷، چاپ افست قم. (۶) عبدالله مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ سنگی نجف ۱۳۴۹ـ۱۳۵۲. (۷) محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحارالانوار، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. (۸) احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، چاپ محمد جواد نائینی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸. (۹) حسین بن محمدتقی نوری، مستدرک الوسائل، چاپ سنگی تهران ۱۳۱۸ـ۱۳۲۱، چاپ افست تهران ۱۳۸۲ـ۱۳۸۳. (۱۰) یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵. ۱۰ - پانویس
۱۱ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بزوفری»، شماره. |