بناکبَنّاک، نیز «بَنْلاک»، به مالیاتی « عرفی » در قرن نهم، گفته می‌شود. ۱ - تعریف بناکاین مالیات را در زمان عثمانیان دهقانان متأهّل (« مُزَوَّجْ رعایا ») که زمینی کمتر از نیم « چِفْتْ » داشتند یا اصلاً دارای زمینی نبودند، می پرداختند. نوع اول را « اَکینْلوبنّاک » یا فقط «بناک» و نوع دوم را « جَبا بنّاک » یا « جَبا » می خواندند. احتمالاً واژه «بناک» از فعل عربی « بَنَکَ » مشتق شده باشد. ۲ - بناک رسمی« بناکْ رسمی » در واقع، بخشی از نظام « چِفْت رسمی » بود و آن را می‌توان در اصل شامل دو یا سه فقره از خدمات هفتگانه (« قُلُّق، خِدْمت » دانست که « چفت رسمی » مشتمل بر آن است. ۳ - پرداخت کنندگان بناک رسمیاساساً «بناک رسمی» را تیمارداران مستقیماً از رعایای مسلمانی دریافت می‌کردند که نام‌شان در « دفتر » به عنوان « رَعیّت » ایشان ثبت شده بود. اصطلاح «بناک» در «دفتر»ها به رعایایی اطلاق می‌شد که «بناکْ رسمی» می پرداختند. به مجرد این‌که فردی ازدواج می‌کرد، موظف به پرداخت این مالیات می شد. اگر بعدها زنش را طلاق می‌داد، فقط مالیات مردان مجرّد (« مُجرّد رسمی ») را می‌پرداخت. رعایای چادرنشین نیز که حیوانات اهلی نداشتند، در صورت ازدواج مالیات «بناک» را می‌پرداختند. ۴ - نام دیگر بناک رسمیبدین ترتیب، این مالیات اساساً مالیاتی سرانه به حساب می‌آمد و «رَعیّت رسمی » نیز نامیده می‌شد. ۵ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بناک»، شماره۱۸۰۵. رده‌های این صفحه : مالیات | واژه شناسی
|