بکم (مفردات‌نهج‌البلاغه)بُکم (بر وزن قفل) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای لال مادر زاد می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد افرادی که زبان آن‌ها از گفتن حقیقت لال است، از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیبُکم (بر وزن قفل) جمع ابکم به معنی لال مادر زاد آمده است چنان‌که طبرسی و راغب گفته‌اند. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده است: «طبیب دوّار بطبّه ... یضع ذلک حیث الحاجة الیه من قلوب عمی و آذان صمّ و السنة بکم؛ آن حضرت طبیب است با طب خود حرکت می‌کند مرحم‌ها و داغ‌ها را هر جا که لازم است از دل‌های کور و گوش‌های کر و زبان‌های لال می‌نهد.» همچنین در همان خطبه فرموده است: «مالی اراکم اشباحا بلا ارواح و ارواحا بلا اشباح ... و ناظرة عمیاء و سامعة صمّاء و ناطقة بکماء؛ چرا شما را می‌بینم مانند اجسام بی‌روح و ارواح بی‌جسم، و چرا شما نگاه کنندگان کور، و شنوندگان کر و گویندگان لال هستید.» «بکماء» مؤنث ابکم است. همچنین در خطبه ۱۹۵ چنین آمده است. ۳ - تعداد کاربرداین واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بکم»، ص۱۵۰. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|