تالدمال قدیم و سابق را تالد میگویند که از این عنوان به مناسبت در باب خمس و ارث یاد شده است. ۱ - توضیح لفظ تالدواژه تالد به مال سابق و قدیمی شخص اطلاق می‌شود، مانند مالی که پیش از ارث بردن داشته است. مقابل آن «طارف» و «طریف» قرار دارد که به مال جدید و تازه مانند سود یا مالی که به تازگی به ارث رسیده اطلاق می‌گردد. ۲ - تالد در خمسکسی که دو نوع مال در اختیار دارد: مال سابقی که خمسش را پرداخته یا خمسی به آن تعلّق نگرفته (تالد) و مال جدیدی که از سود و ربح مکاسب عایدش شده است (طارف). در جواز برداشت تمامی مئونه سال از سود حاصل از تجارت یا لزوم برداشت از مال تالد، و یا برداشت از هر دو به نسبت هریک ـ مانند آنکه مؤونه، صد تومان باشد و سود (طارف) دویست تومان و مال تالد سیصد تومان، در این صورت مئونه به صورت پنج یک از آن دو گرفته می‌شود، در نتیجه یک پنجم از مال تالد (شصت تومان) و یک پنجم از سود (چهل تومان) برداشته می‌شود و خمس باقی مانده از سود که ۱۶۰ تومان باشد پرداخت می‌گردد ـ اختلاف است. نظر اکثر، بلکه مشهور فقها قول اوّل است. [۳]
سبزواري، سيد عبد الاعلى، مهذب الاحکام، ج۱۱، ص۴۴۶.
۳ - تالد در ارثافرادی مانند پدر و پسر که از یکدیگر ارث می‌برند، چنانچه یکجا بمیرند ـ مانند آنکه غرق شوند یا زیر آوار بمانند، به‌گونه‌ای که معلوم نباشد کدام یک زودتر و کدام یک دیرتر مرده است ـ همگی از یکدیگر ارث می‌برند. حال، با ارث بردنِ یکی از دیگری اگر بخواهیم به آن دیگری ارث بدهیم، آیا از مجموع مال سابق (تالد) و مالی که تازه به ارث رسیده (طارف) به وی ارث داده می‌شود یا تنها از مال سابق؟ اختلاف است. مشهور، قول دوم است ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام،ج۲، ص۳۱۶-۳۱۷. |