جشب (مفردات‌نهج‌البلاغه)جَشب (بر وزن عقل) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای غلیظ شدن طعام و یا بی‌خورش شدن آن که حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای خطاب به عثمان بن حنیف، بیانی در خصوص بعثت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و ... از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیجَشب (بر وزن عقل) به معنای غلیظ شدن طعام و یا بی‌خورش شدن آن آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «جشب الطعام جشبا: غلظ او کان بلا ادم.» همچنین معنای اسمی آن نیز به معنای طعام غلیظ یا بی‌خورش و خالی است. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) خطاب به عثمان بن حنیف می‌نویسد: «...أ أقنع من نفسی بان یقال هذا امیرالمؤمنین و لا اشارکهم فی مکاره الدهر او اکون اسوة لهم فی جشوبة العیش؛ آیا فقط به این قناعت کنم که به من امیرالمؤمنین گویند و با مردم در گرفتاری‌های روزگار شریک نباشم و در سختی زندگی برای آن‌ها سر مشق نشوم.» منظور از «جشوبة» در اینجا خشونت و سختی زندگی است. امام (علیه‌السلام) در رابطه با بعثت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرموده است: «انّ الله بعث محمدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و انتم معشر العرب علی شرّ دین ... تشربون الکدر و تاکلون الجشب و تسفکون دمائکم و تقطعون ارحامکم.» واژه جشب (بر وزن کتف) به معنای طعام غلیظ و ناخوردنی یا بدون خورش است. همچنین امام (علیه‌السلام) نسبت به زهد عیسی (علیه‌السلام) فرموده است: «فلقد کان یتوسّد الحجر و یلبس الخشن و یاکل الجشب.» ۳ - تعداد کاربرداین واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جشب»، ص۲۱۸. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|