رابطهرابطه، از اصطلاحات علم منطق بوده و عامل پیوند موضوع و محمول، و مقدم و تالی می‌باشد. ۱ - توضیح اجمالیرابطه، از اصطلاحات علم منطق بوده و عامل پیوند موضوع و محمول، و مقدم و تالی می‌باشد. ۱.۱ - رابطه در قضایای حملیرابطه در قضایای حملی بیانگر نفی یا اثبات نسبت حکمیه است و محمول را به موضوع پیوند می‌دهد یا از آن جدا می‌سازد؛ مانند: «است» و «نیست» در مثال «زید عالم است» یا «حسن ایستاده نیست». ۱.۲ - رابطه در قضایای شرطیه متصلهرابطه در قضایای شرطیه متصله، عبارت از لفظی است که دلالت بر اتصال تالی به مقدم یا عدم اتصال می‌کند؛ مانند: «اذا کان» و «لیس اذا کان» در مثال «اذا کانت الشمس طالعة فالنهار موجود و لیس البتة اذا کانت الشمس طالعة فالعالم مظلم». ۱.۳ - رابطه در قضایای شرطیه منفصلهرابطه در قضایای شرطیه منفصله، افاده انفصال و جدایی می‌کند؛ مانند: «امّا» و «اَو» (در زبان عربی)، و مانند: «یا» در مثال «عدد یا زوج است یا فرد». رابطه به لحاظ‌های مختلف به حملیه و شرطیه، رابطه زمانی و غیر زمانی و رابطه مصرح و مضمر تقسیم می‌شود. [۳]
فرصت شیرازی، محمد نصیر، اشکال المیزان، ص۴۳-۴۴.
[۴]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۲۴۰-۲۴۲.
[۵]
همنیاربن مرزبان، التحصیل، ص۴۶-۴۷.
[۷]
تفتازانی، عبدالله بن شهابالدین، الحاشیه، ص ۵۶.
[۸]
ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (المنطق)، ج ۱، جزء ۳، ص۳۹-۴۱.
[۹]
جرجانی، میرسید شریف، الكبرى فى المنطق، ص ۱۷۹.
[۱۰]
ابو‌البركات ابن ملكا، هبة الله بن علی، الكتاب المعتبر فى الحكمة، جزء ۱ ، ص۷۲.
[۱۴]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۸۶-۸۷.
[۱۵]
شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، جزء۲، ص۵۵.
[۱۶]
مجتهدخراسانی(شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۵۳-۱۵۴.
[۱۷]
مجتهدخراسانی(شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۰.
[۱۸]
شهابالدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۲۵.
[۲۰]
خوانساری، محمد، منطق صورى، ص۲۱-۲۷.
[۲۱]
مشکوة الدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه تالیف صدرالدین شیرازی، ص۲۵۱-۲۵۳.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «رابطه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۹. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|