مسموعاتمسموعات، به‌معنای کیفیات قابل ادراک به وسیله حسّ شنوایی است. ۱ - اقسام کیف محسوسکیف محسوس، که از اقسام کیف غیر مختص به کم است، بر ۵ قسم است: ۱. مبصرات؛ ۲. مسموعات؛ ۳. مشمومات؛ ۴. مطعومات؛ ۵. ملموسات. ۲ - توضیح اصطلاحمسموعات، کیفیاتی است که به وسیله حس شنوایی درک می‌شوند. و آن عبارت است از اصوات. در باره حقیقت صوت اقوال مختلف است: ۱. عَرَضی است قائم به محل و کیفیتی است مسموع که از تموّج هوا، که حاصل از قرع یا قلع با مقاومت است، حاصل می‌شود. ۲. جوهر است. ۳. نفس تموّج هوا که ناشی از قلع یا قرع است. ۴. نفس قلع یا قرع. ۳ - نقد و بررسیدر ردّ سه قول اخیر چنین گفته شده است: اول اینکه تموّج به قوه لامسه، و قلع یا قرع به قوه باصره ادراک می‌شود، ولی صوت جز با قوه سامعه ادراک پذیر نیست. دوم اینکه در تصور صوت احتیاجی به تصور قلع یا قرع نیست و بالعکس. سوم اینکه صوت پس از فنای آن دو (قلع و قرع) باقی است و ادراک می‌شود. چهارم اینکه صوت در خارج موجود است نه آن که فقط در حس وجود پذیرد. پنجم اینکه بقای صوت محال است زیرا امری است غیر قارّ. [۲]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۶۵.
[۳]
خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۴۴-۱۴۵.
۴ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خوانساری، محمد، منطق صوری. • آیتى، محمد ابراهیم، مقولات و آرای مربوط به آن. • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد. • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. ۵ - پانویس
۶ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مسموعات»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۶. |