فسادبه نقصان به حسب اجزا و شرایط فساد گفته می شود. ۱ - معانیفساد، مقابل صحت می‌باشد. در هر علمی برای صحت و فساد معنایی در نظر گرفته شده که با یک دیگر متفاوت است، از جمله: ۱.۱ - در علم اصول۱. در اصطلاح علم اصول ، صحت به معنای تمامیت اجزا و شرایط است و عبادت یا معامله صحیح آن است که دارای همه اجزا و شرایط باشد. در مقابل، فساد به معنای تام و کامل نبودن است و به عبادت یا معامله‌ای که دارای همه اجزا و شرایط نباشد، فاسد گفته می‌شود. ۱.۱.۱ - نمونهدر کتاب « محاضرات فی اصول الفقه » آمده است: «الظاهر ان الصحة بمعنی التمامیة من حیث الاَجزاء و الشرایط التی یعبر عنها فی لغة الفرس بکلمة (درستی)». ۱.۲ - در علم فقه۲. در علم فقه ، عمل صحیح، به عملی گفته می‌شود که به دنبال آن اعاده و قضا نباشد؛ برای مثال، نماز صحیح آن است که مسقط قضا و اعاده باشد؛ در مقابل، عمل فاسد، آن است که اعاده و قضا نیاز دارد. ۱.۳ - در علم کلام۳. در علم کلام ، صحیح به عملی گفته می‌شود که موافق با شریعت بوده و استحقاق ثواب داشته باشد؛ و در مقابل، فساد به معنای عملی است که با شریعت موافق نبوده و استحقاق عقاب داشته باشد. ۱.۴ - در علم طب۴. در علم طب ، صحت به معنای اعتدال در مزاج است؛ در مقابل فساد که به معنای انحراف مزاج و خروج آن از حالت تعادل است. ۲ - نظر مرحوم آخوند خراسانیمرحوم « آخوند خراسانی » بر خلاف نظریه بالا، معتقد است صحت و فساد ، در همه علوم به یک معنا است؛ به این بیان که صحت در همه جا به معنای تمامیت یک عمل و داشتن همه اجزا و شرایط است، اما چون صحت در علوم متفاوت، حالات و آثار متفاوتی دارد گمان می‌شود که معنای آن در هر علم با علم دیگر تفاوت دارد. [۲]
کفایة الاصول (المحشی)، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ج۲، ص۲۲۲.
[۴]
کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۳۹.
[۷]
التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول، اسنوی، عبد الرحیم بن حسن، ص۵۹.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۰۲، برگرفته از مقاله «فساد». رده‌های این صفحه : اصطلاحات اسلامی
|