پایاپایپاياپاى مبادله كردن، در نظامهاى مبادلاتى جوامع ابتدايى رايج بوده است. هنگام ظهور اسلام به سبب عدم نياز، استفاده از پول در بين اعراب رايج نبود؛ ازاين‌رو مبادلات به صورت پاياپاى انجام مى‌گرفت. از اين عنوان در باب تجارت ياد شده است. ۱ - معنای پایاپایپاياپاى با همان معاملۀ عین با عین به معنی مبادلۀ كالا در برابر كالا و نیز محاسبۀ دو طلب به‌گونۀ تهاتر است. [۱]
مبسوط در ترمينولوژى حقوق ،ج۲، ص۱۰۵۵.
۱.۱ - بررسی معنی نخستپاياپاى مبادله كردن، در نظامهاى مبادلاتى جوامع ابتدايى رايج بوده است. هنگام ظهور اسلام به سبب عدم نياز، استفاده از پول در بين اعراب رايج نبود؛ ازاين‌رو مبادلات به صورت پاياپاى انجام مى‌گرفت. [۲]
دانشنامه جهان اسلام، ج۲، ص۷۳.
از اين عنوان در باب تجارت ياد شده است.۲ - ماهیت مبادلۀ پاياپاىآيا ماهیّت مبادلۀ پاياپاى- كه معاوضه نيز ناميده مى‌شود- بیع است يا چيزى ديگر؟ مشهور آن را بیع دانسته‌اند؛ ليكن برخى- از اين جهت كه دو كالاى مبادله شده يكى مبیع و ديگرى ثمن قرار داده نمى‌شود- چنين مبادله‌اى را از حقيقت بیع خارج دانسته‌اند. [۳]
كتاب البيع (سيد مصطفى خمينى؛ ناشر مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى قدس سره)، ج۱ ،ص۱۱- ۱۲.
[۴]
كتاب البيع (سيد مصطفى خمينى؛ ناشر مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى قدس سره)، ج۱ ،ص۱۲۴.
۳ - احکام مبادلۀ پاياپاىمبادلۀ پاياپاى بنابر بیع بودن، مشمول احكام آن خواهد بود. در مبادلات پاياپاى، جواز دريافت اضافى در كالاهاى وزنى يا پيمانه‌اى مشروط به غير متجانس بودن آنها است. در فرض همجنس بودن كالاها، دريافت زيادى، ربا محسوب مى‌شود و حرام است. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام،ج۲، ص۲۴۱ -۲۴۲. |