زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

کام‌برداری





از جمله مستحباتی که در روایات برای نوزاد تازه متولد شده بیان شده است کا‌م‌برداشتن نوزاد با آب فرات و تربت حضرت سیّدالشهداء (علیه‌السّلام) و در صورتی که این دو نباشد با آب باران و اگر آن هم نباشد با هر آب پاکیزه و یا خرما و عسل است.


۱ - دیدگاه فقها



مستحب است تحنیک (کام‌برداری) نوزاد با آب فرات و تربت حضرت سیّدالشهداء (علیه‌السّلام) باشد و در صورتی که این دو نباشد با آب باران و اگر آن هم نباشد با هر آب پاکیزه و یا خرما و عسل.

۲ - روایات



از امام باقر (علیه‌السّلام) نقل شده است که فرموده‌اند: کام فرزندانتان را با آب فرات و تربت امام حسین (علیه‌السّلام) بردارید و اگر به آن‌ها دسترسی نداشتید با آب باران این کار را انجام دهید. «حنَّکوُا اَوْلاٰدَکُمْ بِمٰاءِ الْفُرٰاتِ وبِتُرْبَةِ قَبرِ الْحُسَیْنِ فَاِنْ لَمْ یَکُنْ فَبِمٰاءِ السَّمٰاءِ».
در روایت دیگری، امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) می‌فرماید: کام فرزندان خود را با خرما بردارید، همان‌گونه که پیغمبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) کام امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) را با خرما برداشتند. همین مضمون از امام رضا (علیه‌السّلام) نیز نقل شده است و هم‌چنین فرموده‌اند: اگر به آب فرات دسترسی نداشتید با عسل کام فرزندانتان بردارید.
[۸] کاشف الغطاء، محمدحسین، الارض و تربة الحسینیة، ص۳۴.
[۹] قمی، شیخ‌عباس، سفینة البحار، ج۵، ص۳۶۴.

سیّدالشهداء (علیه‌السّلام) در فرهنگ شیعی از جایگاه خاصی برخوردار است. خداوند به پاس فداکاری امام حسین (علیه‌السّلام) و شهادتش در راه احیای دین آثار ویژه و احکام خاصی در تربت مقدّس آن‌ حضرت قرار داده است. تربت خونین کربلا که در برگیرنده آن پیکر پاک است، الهام بخش ایثار و فداکاری و یاد‌آور جانبازی در راه ارزش‌های الهی است. بدان‌جهت اسلام دستور داده نخستین ماده‌ای که از این جهان خاکی بر حَنَک (سقف دهان) نوزاد گذارده می‌شود، آب فرات و تربت سیّدالشهداء (علیه‌السّلام) باشد. و نیز به‌همین جهت سجده بر آن تربت پاک مستحب است و هم شفا دهنده بیماری است.
از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده که فرموده است: در خاک قبر امام حسین (علیه‌السّلام) شفای هر درد است و این خاک بزرگ‌ترین دارو است؛ «فِی طِینِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ شِفٰاءٌ مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَهَوَ الدَّوٰاءُ الاَکْبَرُ».

۳ - علت تحنیک



هم‌چنین تحنیک نوزاد به آب فرات در زمینه‌سازی مهرورزی او به اهل‌بیت مؤثر است. بر طبق حدیثی، امام صادق (علیه‌السّلام) فرموده‌اند: گمان ندارم کام کسی با آب فرات برداشته شود و از شیعه ما نباشد. «مٰا اَظُنُّ اَحَداً یُحَنََّکُ بِمٰاءِ الْفُرٰاتِ اِلاّٰ کٰانَ لَنٰا شِیعَةً».
تحنیک نوزاد با آب باران نیز به این دلیل است ‌که آب مبارکی است، زمین مرده را احیاء می‌کند و به آن طراوت و شادابی می‌بخشد. قرآن می‌فرماید: از آسمان آب پربرکت فرود می‌آوریم و به وسیله آن، باغ‌ها و دانه‌های دروکردنی، می‌رویانیم. «وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّمَاءِ مٰاءً مُبارَکًا فَاَنْبَتْنا بِهِ جَنّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصیدِ»
گشودن کام نوزاد با خرما و عسل نیز در ایمن‌سازی جسمی و روحی وی اثر غیرقابل انکار دارد.
[۱۳] وزیری، مجید، حقوق متقابل کودک و ولی در اسلام، ص۱۴۳.


۴ - پانویس


 
۱. شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعة، ص۵۲۱.    
۲. شیخ طوسی، محمد بن حسن، النهایة، ص۵۰۰.    
۳. شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الافهام، ج۸، ص۳۹۵.    
۴. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۵۲-۲۵۳.    
۵. فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعة (کتاب النکاح)، ص۵۲۶.    
۶. شیخ حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۲۱، ص۴۰۷، باب ۳۶، من ابواب احکام الاولاد، ح۳.    
۷. شیخ حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۲۱، ص۴۰۷، باب ۳۶، من ابواب احکام الاولاد، ح۱.    
۸. کاشف الغطاء، محمدحسین، الارض و تربة الحسینیة، ص۳۴.
۹. قمی، شیخ‌عباس، سفینة البحار، ج۵، ص۳۶۴.
۱۰. شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۵۹۹.    
۱۱. محدث نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل، ج۱۵، ص۱۳۹، باب ۲۷، ح۴.    
۱۲. ق/سوره۵۰، آیه۹.    
۱۳. وزیری، مجید، حقوق متقابل کودک و ولی در اسلام، ص۱۴۳.


۵ - منبع



انصاری، قدرت‌الله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، ج۱، ص۲۵۲-۲۵۳، برگرفته از بخش «فصل چهارم حقوق کودک بعد از ولادت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۸/۲۵.    


رده‌های این صفحه : حقوق کودکان | فقه کودک | مباحث حدیثی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.