آلپ‌تگین
آلْپْ تَگین بنیانگذار سلسه غزنویان بود. او یکی از سپهسالاران تُرک‌تبار در امپراتوری سامانیان بود و در سالهای پایان عمر خود در سالهای ۹۶۲ الی ۹۶۳ میلادی به دلیل نارضایتی از حکومت سامانی به غزنین رفت و فرمانروای شبه-مستقل در شهر غزنی شد. وی پیش از فرمانروایی در غزنی، به سمت سپهسالار ارتش سامانیان در خراسان رسیده بود. پس از مرگ عبدالملک بن نوح، آلپ‌تگین برای تاخت‌وتاز به سوی هند رفت و در مسیر خود، ناگزیر شد از غزنه بگذرد. هنگامی که ابوعلی لویک حاکم غزنه اجازهٔ عبور به او نداد، پس از چهار ماه محاصره، شهر را تصرف کرد. سپس بنا به گفتهٔ جوزجانی، با دریافت منشوری از منصور بن نوح، موقعیت خود را تثبیت کرد.
| آلپ تکین | |
|---|---|
 | |
| امیر غزنی | |
| سلطنت | ۳۵۱–۳۵۲ قمری/۹۶۲–۹۶۳ میلادی |
| پیشین | دودمان لویک |
| جانشین | |
| درگذشته | ۲۰ شعبان ۳۵۲ قمری/۹۶۳ میلادی |
| دین و مذهب | اسلام |
آلپ‌تگین در ۲۰ شعبان ۳۵۲ قمری درگذشت و پیش از مرگ، فرزندش ابو اسحاق ابراهیم را نامزد جانشینی خود کرد. او فردی خردمند بود و به دانشمندان اهمیت زیادی قایل می‌شد.
اصالت
وی اصالتاً از اهالی کوچ‌نشین ترک آسیای میانه بود که بعدها دستگیر شد و به عنوان برده به پایتخت سامانیان یعنی بخارا آورده شد. جایی که که در آن به نیروی نظامی سامانیان وارد شد.
پانویس
- ↑ باسورث، ۳۵–۳۶.
- ↑ خلیلی، خلیل‌الله (۱۳۸۷). سلطنت غزنویان. انتشارات امیری. ص. ۳. شابک ۹۷۸-۹۹۳۶-۲۰-۰۰۹-۸.
- ↑ باسورث، ۳۶.
- ↑ Bosworth 1989, p. 898.
- ↑ Davaran 2010, p. 158.
- ↑ David Christian: A History of Russia, Central Asia and Mongolia; Blackwell Publishing, 1998; pg. 370: "Though Turkic in origin […] Alp Tegin, Sebuk Tegin and Mahmud were all thoroughly Persianized".
منابع
- سیدعلی آل داود. «آلپ تکین». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۰۸.
- باسورث، کلیفورد ادموند (۱۳۷۸). تاریخ غزنویان. ترجمهٔ حسن انوشه. انتشارات امیرکبیر.