ارشاک

اَرشاک یا آساک؛ اساک. [اَس ْ سا] (اِخ) شهری در ایالت استائوئن که آتشکدهٔ مهمی بدانجا بود و ارشک مؤسس سلسلهٔ اشکانی در حضور آن بتخت شاهنشاهی نشست و هوفمان حدس زده‌است که آن آتشکده نسبتی با آتشکده آذربرزین‌مهر دارد. (ایران در زمان ساسانیان ترجمهٔ یاسمی ص ۱۰۷). بعضی این شهر را قبل از تسخیر شهر صددروازه یابنای دارا پایتخت اشکانیان می‌دانند و آنرا با قوچان مطابقت می‌دهند. (ایران باستان ص ۲۶۴۲). به روایتی دیگر اَرشاک یک شهر باستانی در قوچان خراسان رضوی که از ۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح یکی از پایتخت‌های اشکانیان بود. بسیاری از پادشاهان اشکانی همچون اشک اول از این شهر به عنوان پایتخت استفاده کردند. محل دقیق این شهر باستانی نزدیک قوچان در شمال دره رود اترک قرار دارد. در حال حاضر در شمال رودخانه اترک روستاهای مزرج، فخرآباد و آق کاریز قرار دارد که در روستای مزرج آثاری از ویرانه‌های شهری باستانی قرار دارد و تا حدود ۴۰ سال قبل اهالی از خرابه‌های باقی‌مانده اشیای عتیقه و زیر خاکی استخراج می‌کردند و احتمالاً با کاوش‌های درست و دقیق به اطلاعات ذیقیمتی از تاریخ دوران اشکانیان دست خواهیم یافت. نام این شهر (اَرشاک)، برگرفته از نام نخستین پادشاه اشکانیان و کسی که این شهر را بنا نهاده‌است، اَرْشَک (یا اَشک) که به اشتباه برخی به آن اَرَشک می‌گویند، گرفته شده‌است.

در انگلیسی به آن آساک یا اَرْسَکْیا می‌گویند، زیرا در انگلیسی به اَرْشَک می‌گویند اَرْسَک یا اَرْسَکِس و در برخی جاها نیز به حالت اَرْشَکْیّه آمده‌است که بیشتر حالت عربی دارد، ولی بهترین و پارسی‌ترین حالت و درست‌ترین حالت این شهر فارسی، همان «اَرْشاک» است.