افعی البرزی

افعی البرزی(نام علمی: Vipera ursinii) نام یک گونه از تیره گرزه‌ماران است. ا انتشار جغرافیایی در ایران : استان های گیلان ، قزوین ، مازندران ، البرز ، تهران ، زنجان ، آذربایجان شرقی. از تیره گرزه‌ماران و از گونه آسیب‌پذیر آنها است. گرزه‌ماران تیره‌ای از مارهای زهرآگین که بلند و دارای دندان‌های نیش جانبی هستند و از طریق این دندان‌ها زهر را تزریق می‌کنند. زیستگاه این نوع از افعی ببیشتر در نیزارها، علفزارها و مناطق ییلاق و کوهستانی است.

طول بزرگسالان آن به صورت میانگین بین 40 تا 50 سانتی‌متر (اما مواردی هم با طول 63 تا 80 گزارش شده است).جثه ماده از نر بزرگتر است.پوزه گرد و باریک با انتهای فوقانی پهن.چشم کوچک.پولک‌های مشخص پیشانی و آهیانه.متغیر بودن شکل پولک‌های قسمت قدامی سر.سوراخ بینی در قسمت پایین بینی آنها قرار گرفته است.پولک‌های لب بالا 8 یا 9 و لب پایین 9 تا 11 عدد، دور چشم‌ها 9 عدد، سطح شکم 123 تا 145 عدد و سطح زیرین دم 21 تا 37 عدد پولک دارد.رنگ پولک‌های روی بدن افعی البرزی قهوه‌ای خاکستری، زرد متمایل به قهوه‌ای روشن، تیره متمایل به سیاه و یا قهوه‌ای تیره متمایل به قرمز آجری است.سطح پشتی آن یک ردیف خال بیضی شکل و سطح جانبی دو یا سه سری خال قهوه‌ای کوچک تیره دارد.تغذیه آنها از حشرات، جوندگان کوچک، مارمولک‌ها و ملخ‌ها است.طول دوره خواب زمستانی آنها متفاوت است (در مناطق کوهستانی گاهی تا 6 ماه هم طول می‌کشد).دوره جفت‌گیری با توجه به گونه آنها متفاوت است که به صورت معمول در بهار است.بچه مارها معمولا در تابستان متولد می‌شوند.