دودمان سونگ
دودمان سونگ(چینی:宋朝) یکی از دودمانهای حاکم بر چین بود که بین سالهای ۹۶۰ تا ۱۲۷۹ بر چین فرمان می‌راند؛ پیش از این دودمان پنج سلسله و ده پادشاهی، و پس از آن دودمان یوآن حکم راندند. دودمان سونگ، نخستین دولت جهان بود که اقدام به چاپ اسکناس یا پول کاغذی نمود. دودمان سونگ را عموماً به دو بخش سونگ شمالی و سونگ جنوبی تقسیم می‌کنند. سرسلسله این دودمان، امپراتور تایزو بود که از سال ۹۶۰ تا ۹۷۶ پادشاهی کرد.
دودمان سونگ 宋朝 دودمان سونگ شمالی | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۹۶۰–۱۲۷۹ | |||||||||||||||||||||
 Northern Song in 1111 | |||||||||||||||||||||
| پایتخت | کایفنگ (汴京) (960–1127) هانگژو (臨安) (1127–1276) | ||||||||||||||||||||
| زبان(های) رایج | زبان‌های چینی | ||||||||||||||||||||
| دین(ها) | آیین بودایی تائوئیسم کنفسیوس‌گرایی ادیان سنتی چینی | ||||||||||||||||||||
| حکومت | پادشاهی | ||||||||||||||||||||
| امپراتوران دودمان سونگ | |||||||||||||||||||||
• ۹۶۰–۹۷۶ | امپراتور تائی زو (سونگ) | ||||||||||||||||||||
• ۱۱۲۶–۱۱۲۷ | امپراتور چینزونگ | ||||||||||||||||||||
• ۱۱۲۷–۱۱۶۲ | امپراتور گائوزونگ | ||||||||||||||||||||
• ۱۲۷۸–۱۲۷۹ | امپراتور بینگ سونگ | ||||||||||||||||||||
| دوره تاریخی | Postclassical Era | ||||||||||||||||||||
• Established by Zhao Kuangyin, امپراتور تائی زو (سونگ) | ۹۶۰ | ||||||||||||||||||||
| ۱۱۱۵–۱۱۲۵ | |||||||||||||||||||||
| ۱۱۲۷ | |||||||||||||||||||||
• Beginning of تسخیر سلسله سونگ توسط مغول | ۱۲۳۵ | ||||||||||||||||||||
• Surrender of هانگژو | ۱۲۷۶ | ||||||||||||||||||||
• جنگ یامن marks end of Song rule | March 19, ۱۲۷۹ | ||||||||||||||||||||
| مساحت | |||||||||||||||||||||
| 962 est. | ۱٬۰۵۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۴۱۰٬۰۰۰ مایل مربع) | ||||||||||||||||||||
| 1111 est. | ۲٬۸۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۱٬۱۰۰٬۰۰۰ مایل مربع) | ||||||||||||||||||||
| 1142 est. | ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۷۷۰٬۰۰۰ مایل مربع) | ||||||||||||||||||||
| جمعیت | |||||||||||||||||||||
• ۱۱۲۰ | 118,800,000 | ||||||||||||||||||||
| واحد پول | Jiaozi, Huizi, Chinese cash, Chinese coin، سکه، etc. | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| امروز بخشی از |  چین هنگ کنگ ماکائو | ||||||||||||||||||||
سونگ شمالی
سونگ شمالی نیمه ابتدائی دودمان سونگ بود که از ۹۶۰ تا ۱۱۲۶ بر چین حکمرانی می‌نمود.
سونگ جنوبی
سونگ جنوبی بخش دوم و پایانی دودمان سونگ بود که از تاریخ ۱۱۲۷ تا پایان دودمان ۱۲۷۹ حاکمیت می‌نمود.
تاریخچه سیاسی
پس از فروپاشی دودمان تانگ، بیش از پنجاه سال در چین پنج دودمان و ده پادشاهی بر چین حاکم بودند؛ تا این‌که شخصی به نام چائوکوانگ‌یین سلسلهٔ سونگ را تأسیس کرد. در میانه‌های سدهٔ دهم میلادی، گروهی از اقوام بیابان‌گرد که خیتان نامیده می‌شدند، از مغولستان به مرزهای شمالی چین حمله‌ور شدند. آن‌ها همچنین موفق شدند جنوب منچوری را تصرف کنند.
در حدود سال ۱۱۰۰، جورچن‌های مغول به چین تاخت و تاز انجام دادند. در چنین شرایطی دولت سونگ با جورچن‌ها علیه خیتان‌ها یک‌پارچه شد. سرانجام خیتان‌ها شکست خوردند، اما اتحاد با جورچن‌ها پایدار نبود و اقوام مغول در شمال چین آغاز به پیشروی کردند. در نتیجه، شمال چین به دست جورچن‌ها افتاد و دولت سونگ به سمت جنوب عقب‌نشینی کرد.
در چنین شرایطی چین شمالی قلمرو دولت جورچن اعلام شد و شهر پکن به پایتختی برگزیده شد. چین جنوبی نیز قلمرو دولت سونگ باقی ماند و پایتخت آن شهر هانگژو بود.
روش‌های جنگ و نظامیگری
باروت که در سدهٔ شانزدهم از جایگاه ویژه‌ای در جنگ‌ها برخوردار گردید، در روزگار دودمان سونگ در چین ابداع گردید. چینی‌ها موشک‌های علامت دهنده، نارنجک‌های انفجاری و فشفشه‌های آتش‌بازی را ساختند؛ اما توپ‌های جنگی چینی از چوب‌های سخت به جای آهن ساخته شده بودند. چینی‌ها در جنگ علیه جورچن‌ها از این جنگ‌افزارها بهره گرفتند.
منابع
- تاریخ چین، شسنو ژان، محمد پارسیپور، نشر علم، ۱۳۷۴
- دودمانهای شاهی چین، مین لوهوئی، نشر امیرکبیر، ۱۳۵۴