ایوان کرخه

ایوان کرخه دارای اهمیت تاریخی و معماری است. از نظر تاریخی اهمیت این محوطه در این است که شهر قرار بوده که جانشین شوش بشود. در زمان شاپور دوم ساسانی، شوش تا حدی مسیحی شده بود و به همین دلیل مشکلاتی میان ایران و روم-که در آغاز روم شرقی شدن بود –یعنی در زمان کنستانتین بروز کرده بود. کنستانتین در آخرین روزهای زندگی اش غسل تعمید می‌گیرد و بعد امپراطوری روم رسماً مسیحی می‌شود و از همین‌جا برای شاهنشاهی ساسانی نگرانی به وجود می‌آید. تا حدی تحرکاتی هم در میان مسیحیان ایران به وجود می‌آید که این موضوع بعداً در زمان بهرام چهارم با تمهیداتی که دولت ساسانی می‌اندیشد منتفی می‌شود.

حاصل این تغییرات، سختگیری‌های بیشتر دولت ساسانی، در قبال مسیحیان ایران است و متهم به همدستی با روم می‌شوند. یکی از این موارد، شورش مسیحیان شوش است که علیه شاهپور دوم قیام می‌کنند و شاهپور به ناچار شوش را تصرف می‌کند که به نقل از مورخان ۴۰۰ فیل جنگی شهر را لگدکوب می‌کنند و بنابراین شهر تخریب می‌شود. گویا برای اینکه شوش دوباره قد علم نکند، شاهپور شهر دیگری در کنار آن به نام ایرانشهر شاپور می‌سازد.

این شهر باستانی در دوران جنگ تحمیلی به واسطه موقعیت جغرافیایی آسیب‌های جدی و فروانی از سوی نیروهای عراقی دیده‌است. از جمله آسیب‌های وارده در زمان جنگ هشت ساله بر این محوطه تاریخی استفاده از حصارهای آن به عنوان سنگر و تخریب سازه‌های منسوب به کاخ در بخش جنوبی این شهر مهم به وسیله گلوله‌های خمپاره‌است که خسارت‌های جبران‌ناپذیری را بر این شهر وارد نموده‌است. قسمتی از اراضی ین شهر باستانی را متأسفانه برای انجام عملیات کشاورزی در اختیار گرفته و از بین برده‌اند. 100 هکتار از محوطه باستانی ایوان کرخه توسط یک مرکز آموزش عالی به زیرکشت رفته است.

تایمز آثار و بناهای تاریخی ، مای دز [۱] بایگانی‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine R. Gyselen et H. Gasche, Suse et Ivan-e Kerkha, capitale provinciale d’Erān-Wwarrah-Šāpur, Studia Iranica 23, 1994.