برخورد تمدن‌ها
برخورد تمدن‌ها یا جنگ تمدن‌ها تئوری مطرح شده توسط متخصص علوم سیاسی ساموئل هانتینگتون می‌باشد که مطابق این تئوری پس از پایان جنگ سرد فرهنگ و هویت مذهبی سرچشمه همه درگیری‌ها خواهد بود.
تاریخچه
این تئوری در یک مقاله با نام «برخورد تمدن ها» در سال ۱۹۹۳ چاپ شد که واکنشی به کتاب «پایان تاریخ و آخرین انسان» فرانسیس فوکویاما منتشر شده در سال ۱۹۹۲ بود.
نظریهٔ برخورد تمدن‌ها از هانتینگتون در سال ۱۹۹۲ ابتدا در یک سخنران مطرح و بعد هم در مقاله‌ای در سال ۱۹۹۳ منتشر شد.
این مقاله بسیار مطرح شد و توسط مقاله‌های بعد از او، مورد استناد بسیار قرار گرفت. هانتینگتون در سال ۱۹۹۶ تئوری خود را با انتشار کتابی به نام «برخورد تمدن‌ها و دوباره سازی نظم جهانی» بسط داد.
پیش از هانتینگتون
اصطلاح برخورد تمدن‌ها پیش از هانتینگتون نیز مطرح شده بود: مثلاً در سال ۱۹۹۰ توسط برنارد لوئیس در مقاله با نام بنیان خشم مسلمانان مطرح شد. همچنین در سال ۱۹۴۶ توسط آلبر کامو. همچنین در کتابی به سال ۱۹۲۶ در مورد خاور میانه با نام «اسلام جوان در حرکت» از بازیل متیوز به کار رفته‌است.
ماهیت نظریهٔ برخورد تمدن‌ها
هانتینگتون در تئوری خود تمدنهای جهان را به قسمت‌های مجزا تقسیم می‌کند که شامل ۹ حوزۀ تمدن غرب، تمدن اسلامی، ارتدوکس‌ها، ژاپن، چین، آمریکای لاتین، آفریقا، تمدن بودایی و هندوئیسم می‌شود.
هانتینگتون با اشاره به موضوعاتی چون جنگ یوگسلاوی و درگیری هند و پاکستان، مذهب را به عنوان نقش کلیدی در این در گیرها مطرح می‌کند او ترکیه و ایران را به عنوان کشورهای نوظهور در عرصه بنیاد گرایی اسلامی مطرح می‌سازد.
نظریات مقابل
- در مقابل این نظریه، محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت ایران طرح گفتگوی تمدن‌ها را در سازمان ملل مطرح نمود.
- نظریه‌پردازهای دیگری نیز همچون تونی بلنکلی در پاسخ به نظریهٔ هانتینگتون نظریه هایی مطرح کرده‌اند.
- ادوارد سعید سخنرانی انتقادآمیزی با عنوان «افسانهٔ برخورد تمدن‌ها» دارد.
پیوند به بیرون
منابع
- ↑ «The Clash of Civilizations?». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۰۸.
- ↑ The Roots of Muslim Rage برنارد لوئیس
- ↑ Young Islam on Trek, by Basil Mathews. 1926
- ↑ وبگاه یونسکو
- ↑ آخرین فرصت غرب: آیا در برخورد تمدن‌ها پیروز خواهیم شد؟ (?The West's Last Chance: Will We Win the Clash of Civilizations): تونی بلنکلی (Tony Blankley)، آمریکا: انتشارات رگنری، ۱ اگوست ۲۰۰۶، ۲۳۲ صفحه. ISBN 9781596980211
https://web.archive.org/web/20110920105804/http://tinypic.info/files/86uuozo5v3lxv9yz2abv.jpg
