بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران

سابقه فعالیت بیمه در ایران، به صورت غیررسمی بیش از یك قرن است. نخستین بار در ۱۲۸۹ خورشیدی، دو شركت بیمه خارجی نمایندگی بیمه در ایران تاسیس كردند. اولین قانونی كه در ایران درباره شركت‌های بیمه تصویب شد قانون مربوط به ثبت شركت‌ها(دوم آذر ۱۳۱۰) است كه در ماده هشت، شركت‌های بیمه ایرانی و خارجی را تابع نظام نامه‌ای دانست كه وزارت عدلیه تنظیم می‌کند. تاسیس شركت سهامی بیمه ایران در ۱۵ آبان ۱۳۱۴ و تصویب قانون بیمه در هفت اردیبهشت ۱۳۱۶ را باید نقطه آغاز تحولات بازار بیمه كشور دانست. با تصویب این قانون، حدود ۱۰ شركت بیمه خارجی، شعب و نمایندگی‌ بیمه در ایران ثبت كردند. در ۱۳۲۹ نخستین شركت بیمه خصوصی ایرانی به نام [بیمه شرق] تاسیس شد و سپس در چند دهه‌ بعد، چند شركت بیمه خصوصی ایرانی یا با سرمایه‌گذاری مشترك ایرانی و خارجی در کشور فعالیت شان را آغاز كردند. نظارت و بیمه‌گری همزمان شركت بیمه ایران در بازار بیمه موجب شد كه سیاست‌گذاران، در پی تفكیك تصدی از سیاست‌گذاری و نظارت در بازار بیمه برآیند. به این ترتیب، بیمه مركزی ایران تاسیس شد و تحولات صنعت بیمه، شتاب بیشتر گرفت. قانون تأسیس بیمه مركزى ایران و بیمه‌گرى در ۳۰ خرداد ۱۳۵۰ در ۷۷ ماده به تصویب رسید و نحوه فعالیت و عملیات بیمه را درباره شركت‌هاى داخلى و خارجى تعیین کرد. بنابرماده ۱ این قانون:

به‌منظور تنظیم و تعمیم و هدایت امر بیمه در ایران و حمایت بیمه‌گذاران و بیمه‌شدگان و صاحبان حقوق آن‌ها و همچنین به‌منظور اعمال نظارت بر این فعالیت، مؤسسه‌اى به نام بیمه مركزى طبق مقررات این قانون با اهداف زیر تأسیس مى‌گردد.

- تنظیم بازار بیمه كشور و هدایت آن از طریق تصویب آیین­ نامه‌­ها و مقررات - توسعه و تعمیم بیمه­‌های بازرگانی - اعطای مجوز تأسیس شركت‌ها و شبكه كارگزاری و نظارت بر فعالیت شركت­‌های بیمه‌ای به نمایندگی از دولت در بازار - انجام امور اتكایی اجباری برای مؤسسات بیمه­‌ای - قبولی و واگذاری بیمه­‌های اتكایی با مؤسسات داخلی و خارجی

بیمه مركزی جمهوری اسلامی ایران در تلاش است تا با تكیه بر تجربه چندین ساله و دانش فنی كارشناسان و مدیران خود، رسالتی را كه به موجب قانون برعهده این سازمان قرار گرفته است هرچه مطلوب‌تر به انجام رساند. اهم وظایف و اختیارات بیمه مركزی جمهوری اسلامی ایران طبق قانون مذكورعبارت است از:

- ‌ تهیه آیین‌نامه‌ها و مقررات برای حسن اجرای امر بیمه - ‌ تهیه اطلاعات لازم از عملكرد‌ مؤسسات بیمۀ فعال در بازار بیمه ایران - ‌ انجام بیمه‌های اتكایی اجباری - ‌ قبول یا واگذاری بیمه‌های اتكایی به مؤسسات بیمه داخلی یا خارجی - ‌ ارشاد، هدایت و نظارت بر مؤسسات بیمه و حمایت از آن‌ها برای‌ حفظ سلامت بازار بیمه - ‌ تنظیم امور نمایندگی و دلالی بیمه و نظارت بر امور بیمه اتكایی

رؤسای کل بیمه مرکزی کشور ایران از ابتدای تأسیس تاکنون به شرح زیر هستند:

• جواد منصور (۱۳۵۶–۱۳۵۰)
• هادی هدایتی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
• عبدالحسین دانشپور (۱۳۶۰–۱۳۵۷)
• سید محمد اعرابی (۱۳۶۲–۱۳۶۰)
• احمد گرانمایه (۱۳۷۳–۱۳۶۲)
• عبدالناصر همتی (۱۳۸۵–۱۳۷۳)
• نوروز کهزادی (۱۳۸۶–۱۳۸۵)
• جواد فرشباف (۱۳۹۰–۱۳۸۶)
• سید محمد کریمی (۱۳۹۲–۱۳۹۰)
• محمدابراهیم امین (۱۳۹۵–۱۳۹۲)
• عبدالناصر همتی (۱۳۹۷–۱۳۹۵)
• غلامرضا سلیمانی (۱۴۰۰–۱۳۹۷)
• مجید بهزادپور (تاکنون–۱۴۰۰)

ماده ۵- بیمه مركزی ایران دارای وظایف و اختیارات زیر است:

۱- تهیه آیین نامه و مقرراتی كه برای حسن اجرای امر بیمه درایران لازم باشد با توجه به مفاد این قانون

۲- تهیه اطلاعات لازم از فعالیتهای كلیه موسسات بیمه كه در ایران كار می كنند

۳- انجام بیمه های اتكایی اجباری

۴- قبول بیمه های اتكایی اختیاری از موسسات داخلی یا خارجی

۵- واگذاری بیمه های اتكایی به موسسات داخلی یا خارجی در هر مورد كه مقتضی باشد

۶- اداره صندوق تامین خسارتهای بدنی و تنظیم آیین نامه آن موضوع ماده ۱۰ قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسائل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب دی ماه ۱۳۴۷(۱)

۷- ارشاد و هدایت و نظارت بر موسسات بیمه و حمایت از آنها در جهت حفظ سلامت بازار بیمه و تنظیم بر امور بیمه اتكایی و جلوگیری از رقابت های مكارانه و ناسالم

تبصره: بیمه مركزی ایران ملزم به حفظ اسرار موسساتی است كه به موجب این قانون حق نظارت بر آنها را دارا می باشد و به هیچ وجه نباید از اطلاعاتی كه در جهت اجرای این قانون بدست می آورد جز در مواردی كه قانون معین مینماید استفاده كند.

(۱)- با توجه به تصویب قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت بدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل اشخاص ثالث در ۱۶/۴/۱۳۸۷، ماده ۱۰ این قانون جایگزین ماده ۱۰ قانون مصوب دی ماه ۱۳۴۷ شده است .

ماده ۶- بیمه مركزی ایران دارای اركان زیر است:

۱- مجمع عمومی

۲- شورای عالی بیمه

۳- هیات عامل

۴- بازرسان

ماده ۷- مجمع عمومی بیمه مركزی ایران مركب از وزیر امور اقتصادی و دارایی ، وزیر بازرگانی ،وزیر كار و امور اجتماعی ،‌ هیات عامل و بازرسان بدون داشتن حق رای در جلسه شركت خواهند كرد.( به موجب تصویب نامه شماره ۴۹۷۰۸ مورخ ۲۶/۸/۱۳۵۳ هیات وزیران مستند به ماده ۴ قانون تشكیل وزارت امور اقتصادی و دارایی به شرح متن اصلاح شده است.)

ماده ۸- مجمع عمومی عادی به دعوت رئیس كل بیمه مركزی ایران سالی یك مرتبه حداكثرتا پایان شهریور ماه تشكیل می شود.

مجمع عمومی فوق العاده به دعوت رئیس كل بیمه مركزی ایران و یا به پیشنهاد هر یك از اعضا مجمع عمومی تشكیل خواهد شد.

رئیس كل بیمه مركزی ایران موظف است ظرف ده روز پس از دریافت پیشنهاد تشكیل جلسه مجمع عمومی را كتبا دعوت كند. در دعوتنامه دستور جلسه ،‌ روز و محل انعقاد جلسه ذكر خواهد شد.

هیچ موضوعی را نمی توان در مجمع عمومی عادی یا فوق العاده مطرح كرد مگر آن كه قبلا“ جزو دستور قرار داده شده باشد.

ماده ۹- وظایف مجمع عمومی به شرح زیر است:

الف - تعیین خط مشی كلی .

ب - رسیدگی و اظهار نظر نسبت به گزارش سالانه رئیس كل بیمه مركزی ایران .

ج - رسیدگی و تصویب بودجه و ترازنامه و حساب سود وزیان و ترتیب تقسیم سود.

د - تصویب سازمان و آیین نامه های مالی و اداری بیمه مركزی ایران.

ه - تصویب مقررات استخدامی با رعایت بند پ ماده ۲ قانون استخدام كشوری .

و - انتخاب بازرسان .

ز - تعیین حقوق رئیس كل و اعضا هیات عامل و حق الزحمه بازرسان .

ح - تصمیم نسبت به هر موضوعی كه از طرف رئیس كل بیمه مركزی ایران جزو دستور قرار داده شده باشد

• شرکت سرمایه گذاری صنعت بیمه

• https://centinsur.ir بایگانی‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine