تاندربولت (رابط)
تاندروبولت به معنای آذرخش است.
پیشینه ساخت | |||
---|---|---|---|
طراح | اینتل اپل | ||
تاریخ طراحی | ۲۴ فوریه ۲۰۱۱ | ||
سازنده | Various | ||
ویژگیها | |||
دِیزی چِین | بله، تا ۶ دستگاه | ||
بیرونی | بله | ||
شمار پینها | ۲۰ | ||
الکتریکی | |||
بیشینه ولتاژ | ۱۸ ولت | ||
بیشینه جریان | ۵۵۰ میلی آمپر | ||
داده | |||
سیگنال دادهای | بله |
تاندربولت (به انگلیسی: Thunderbolt) یک رابط سختافزاری است که اجازه اتصالِ دستگاههای جانبی به یک کامپیوتر را میدهد. تاندربولت ترکیب پیسیآی اکسپرس و درگاه نمایش به یک سیگنال سریال است که همراه با جریان مستقیم برای اتصال برق میباشد.
پروژه تاندربولت در ابتدا توسط شرکت اینتل توسعه یافت و با نام لایتپیک (به انگلیسی: Light Peak) به بازار معرفی شد. در نهایت این محصول در فوریه ۲۰۱۱ تحت عنوان تاندربولت به بازار عرضه شد. تاندربولت ۱ و ۲ همان اتصال امدیپی است و تاندربولت ۳ و ۴ از اتصال یواسبی-سی استفاده میکند.
تاریخچه
در گذشته برای ارتباط لوازم جانبی به رایانه از کابلها و رابطهای مختلفی استفاده میشد. به عنوان نمونه برای اتصال پرینتر از درگاههای چاپگر یا برای اتصال موشواره و صفحه کلید از پیاس۲ و بسیاری دیگر از انواع رابطها بهره گرفته میشد. با ظهور یواسبی تا حدودی این مشکل برطرف گشت و این فناوری جایگزین بیشتر رابطهای قدیمی شد. اما تقاضا برای پهنای باند بیشتر هر روز در حال افزایش بود از این جهت رابطهای eSATA و درگاه نمایش پا به میدان گذاشتند تا نیاز به پهنای باند بیشتر را فراهم نمایند. USB هر چند در نسلهای بعدی خود پهنای باندش را افزایش داد اما باز با محدودیت حجم انتقال روبه رو بود. این رابط نتوانست دنیای فناوری را به سمت یک رابط مشترک به سبب محدودیت در پهنای باند هدایت کند. نمایشگرها و شبکههای رایانهای به حجم انتقال بیشتری نیاز داشتند. تعداد زیاد کابلها نیز یکی دیگر از مشکلات بود.
این زمان بود که اینتل به توسعه دادن فناوری جدیدی به نام تاندربولت روی آورد. هدف از ایجاد این فناوری تهیهٔ یک رابط مشترک برای تمامی دستگاهها بود. این فناوری در نمونه اولیهٔ خود توانست به پهنای باند ۱۰ گیگابیت بر ثانیه برسد؛ یعنی شما میتوانید یک ترابایت اطلاعات را در زمان تقریباً ۱۳:۳۹ جابجا کنید! اینتل پهنای باند ۱۰۰ گیگابیت بر ثانیه را برای نسل بعدی این فناوری در نظر گرفتهاست. این درگاه به شکل مربعی با ضلع ۱/۲ سانتیمتر روی بورد قرار میگیرد و از آن چهار رشته خارج میشود که میتواند از دو پورت پشتیبانی کند. تاندربولت از دو جفت فیبر نوری تشکیل شدهاست که یکی برای رفت و دیگری برگشت در نظر گفته شدهاست. این رشتهها تنها ۱۲۵ میکرون قطر دارند یعنی قطری برابر با تار موی انسان! اینتل در تلاش است این فناوری را به صورت استاندارد در تمام رایانهها درآورد. مزیت تاندربولت نسبت به دیگر فناوریها طول بیشتر و قطر کمتر و در عین حال پشتیبانی از پروتکلهای بیشتر است. اینتل در تلاش است با اضافه کردن سیم مسی به این فناوری قابلیت انتقال توان مصرفی برای ابزار متصل شده را نیز فراهم آورد.
اینتل هم چنین یک نمونه از تاندربولت را به نمایش گذاشتهاست که در آن تاندربولت با یک ورودی یواس بی پیوند خوردهاست و میتواند اطلاعات را جابهجا نماید. این نسل از تاندربولت که با وارد شدن یواسبی-سی دستخوش تحولاتی شد، باعث به وجود آمدن تاندربولت ۳ شد. این کابل توانایی انتقال ۴۰ گیگابیت بر ثانیه را دارد.
مشخصات
تاندربولت به شکل دو جهته کار میکند یعنی به صورت همزمان میتواند با سرعت 10Gbps دیتا را ارسال و دریافت کند و به یکی از سریعترین پورتهای انتقال داده در دسترس برای دستگاههای مصرفکننده تبدیل شود.
تاندربولت دارای مشخصات فنی زیر میباشد:
- ۱۰ گیگابیت بر ثانیه پهنای باند در یک جفت کابل نوری به طول تا ۱۰۰ متر (سیم مسی تا ۳ متر)
- اتصال چند وسیله مختلف در یک زمان
- پشتیبانی از چندین فناوری گوناگون
- ارتباط دو جهته
نسخه های مختلف تاندربولت
تاندروبولت 1
تاندربولت 1 اولین نسخه ای از این استاندارد بود که در فوریه 2011 معرفی شد و در مک بوک پرو اپل مورد استفاده قرار گرفت. این پورت از استاندارد Displayport 1.1a و PCI Express 2.0 در حالت 4 مسیره به صورت یکجا بهره میبرد. پهنای باند این رابط 10 گیگابایت در ثانیه بود. این کابل از انتقال دیتا به صورت دوکاناله پشتیبانی می کرد و به همین دلیل یکی از سریع ترین رابط ها در زمان عرضه خود بود.
تاندربولت 2
در 19 آگوست سال 2013 اینتل از تاندربولت 2 رونمایی کرد تا پشتیبانی خود از این پورت را به همگان اعلام کند. تاندربولت 2 از نظر ظاهری هیچ تفاوتی با نسخه اولیه نداشت و تنها از لحاظ پهنای باند و سرعت انتقال اطلاعات دستخوش تغییر شده بود. از سوی دیگر به دلیل شباهت تاندربولت 1 و 2 از لحاظ ظاهری، امکان اتصال تاندربولت 2 به نسخه 1 نیز وجود دارد. تاندربولت 2 از دو کانال 10 گیگابایتی برای انتقال اطلاعات استفاده می کند که این ویژگی امکان انتقال اطلاعات در پهنای باند 20 گیگابایت در ثانیه را ارائه می کند. بدین ترتیب می توان گفت سرعت انتقال دیتا این نسخه نسبت به نسل قبل 2 برابر شده است. این نسخه همچنین از استاندارد های PCI Express 2.0 و Displayport 1.2 پشتیبانی می کند که امکان اتصال نمایشگر های 4k را نیز فراهم می کند.
تاندربولت 3
تاندربولت 3 دقیقا همان جایی است که همه چیز را برای این استاندارد تغییر داد، این بروزرسانی را می توان انقلابی برای تاندربولت و شاید همه پورت های جهان دانست. اینتل در ماه می 2017 این نسخه را در حالی معرفی کرد که طراحی ظاهری آن به طور کلی دچار تغییر شده بود. در کمال تعجب این نسخه با پورت تایپ سی یکی شد و یک رابط بی نقص را به وجود آورد. بدین ترتیب رابط تاندربولت دیگر ظاهر قدیمی خود را ندارد و به شکل کانکتور های تایپ سی (Type-c) ارائه می شود. این ویژگی علاوه بر این که امکان اتصال 2 طرفه را فراهم می کند، موجب یکپارچه شدن پورت های تمامی لوازم می شود. تاندربولت 3 علاوه بر تغییرات ظاهری، دچار یک جهش موفق در بخش پهنای باند شده و اکنون می تواند با سرعت بی نظیر 40 گیگابایت در ثانیه داده های تان را انتقال دهد.
تاندربولت 4
پس از 3 نسل بروزرسانی، اینتل در سال 2020 از نسخه چهارم تاندربولت رونمایی کرد. این بروزرسانی در واقع یک بهینه سازی از نظر امنیتی و کارایی برای تاندربولت بود و می توان گفت اکنون این استاندارد در کاملترین حالت خود به سر می برد. مهم ترین ویژگی این رابط، افزایش پهنای باند PCI Express از 16 گیگابیت به 32 گیگابیت در ثانیه است تا در صورت اتصال کارت های گرافیک یا کارت های توسعه جدید مشکلی نداشته باشید. تاندربولت 4، اکنون از قابلیت Sleep Mode نیز پشتیبانی می کند، این قابلیت امکاناتی برای مصرف بهینه انرژی و صرفه جویی در مصرف باتری ارائه می دهد.
منابع
- ↑ "Apple Updates MacBook Pro with Next Generation Processors, Graphics & Thunderbolt I/O Technology" (Press release). Apple. 24 February 2011. Archived from the original on 10 July 2011. Retrieved 17 August 2011.
- ↑ «فناوری تاندربولت چیست؟ 3 نکته با سرعت رعد و برق | روکیدا». دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۳.
- ↑ «Apple - Press Info - Apple Updates MacBook Pro with Next Generation Processors, Graphics & Thunderbolt I/O Technology». web.archive.org. ۲۰۱۱-۰۷-۱۰. بایگانیشده از اصلی در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۳.
- ↑ «Thunderbolt™ 3 – The USB-C That Does It All | Thunderbolt Technology Community». thunderbolttechnology.net. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۱-۰۳.
- ↑ «Difference between Thunderbolt 1,Thunderbolt 2,Thunderbolt 3». www.rfwireless-world.com. دریافتشده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۸.
جستارهای وابسته
- http://www.popsci.com/scitech/article/2009-09/new-optical-cable-tranfers-10-gb-second
- ^ Patel, Nilay (2009-09-23). "Intel unveils Light Peak 10Gbps optical interconnect for mobile devices". engadget. http://www.engadget.com/2009/09/23/intel-unveils-light-peak-10gbps-optical-interconnect-for-mobile/.
- ^ For instance, STMicroelectronics’ VT5363 implements a complete system for laser or ball mice, running on USB or PS2 busses, needing only the physical hardware.
- ^ Adhikari, Richard (2009-09-28). "Intel Shows Glimpse of Light Peak Device Connector". TechNewsWorld. https://web.archive.org/web/20111105082056/http://www.technewsworld.com/story/Intel-Shows-Glimpse-of-Light-Peak-Device-Connector-68231.html?wlc=1254759731.
- ^ IPtronics, https://web.archive.org/web/20180409061603/http://iptronics.com/
- ^ Clarke, Peter (2009-10-01). "IPtronics, Avago chip in to Intel’s optical interconnect". EETimes. https://web.archive.org/web/20120119011558/http://www.eetimes.com/news/latest/showArticle.jhtml?articleID=220300670. Retrieved 2009-10-01.
- ^ SAE Magnetics (H.K.) Ltd, http://www.sae.com.hk، a wholly owned subsidiary of TDK Corporation manufacturing magnetic recording heads for hard disk drives and magnetic components in computers and consumer electronics
- ^ Ensphere Solutions https://web.archive.org/web/20160110221845/http://www.enspheresolutions.com/
- ^ Enablence, http://www.investingnideas.com/lightpeak.png
- ^ Patel, Nilay (2009-09-24). "Video: Intel’s Light Peak running an HD display while transferring files… on a hackintosh". http://www.engadget.com/2009/09/24/video-intels-light-peak-running-an-hd-display-while-transferri/.
- ^ Shiels, Maggie (2009-09-25). "Future is TV-shaped, says Intel". BBC News. http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/8272003.stm. Retrieved 2009-09-27.
- ^ http://www.youtube.com/watch?v=nfGevFIVKw4
- ^ Patel, Nilay (2009-09-24). "Video: Intel’s Light Peak running an HD display while transferring files… on a hackintosh". Engadget. http://www.engadget.com/2009/09/24/video-intels-light-peak-running-an-hd-display-while-transferri. Retrieved 2009-09-27.
- ^ Shankland, Stephen (2009-09-24). "Intel’s Light Peak to cut the cables". ZDNet. https://web.archive.org/web/20090928070642/http://news.zdnet.com/2100-9595_22-346181.html