جهان اکپیروتیک
جهان اکپیروتیک یا سناریوی اکپیروتیک یک مدل کیهانشناسی از سرآغاز و شکل جهان است. نام آن برگرفته از واژه رواقی ekpyrosis (به یونانی باستان : ἐκπύρωσις ekpurōsis ) به معنی «آتشسوزی بزرگ» یا در کاربرد رواقی آن «تبدیل به آتش» است. مدل اکپیروتیک به عنوان مدل جایگزینی برای مدل استاندارد تورم کیهانی در ارتباط با نخستین لحظات جهان بهشمار میرود. هر دو مدل بر پایه مدل لامبدا-سیدیام مهبانگ بنا شدهاند. مدل اکپیروتیک به عنوان پیشدرآمد و قسمتی از برخی مدلهای چرخهای استفاده شدهاست.
مدل اکپیروتیک حاصل کار نیل توروک و پل اشتینهارت است و چنین فرض میکند که جهان از نقطه تکینگی بهوجود نیامدهاست، بلکه بر اثر برخورد دو غشاء پدید آمدهاست. با پذیرفتن این فرضیه برخورد غشاها میتوانیم از تکینگی آغازین اجتناب کنیم و در عین حال نوسانات چگالی تقریباً مستقل از مقیاس جهان و دیگر ویژگیهای جهان مشاهدهشده را حفظ میکند. مشاهداتی که مدل اکپیروتیک را از مدل تورمی متمایز میکند، شامل قطبش تابش زمینه کیهانی و توزیع بسامد طیف موج گرانشی میشوند.
منابع
- ↑ 'The dissolution of the universe into fire'. In Stoic philosophy, ekpyrosis, all-engulfing cosmic fire, represents the contractive phase of eternally-recurring destruction and re-creation. On "ekpyrosis" see generally Michael Lapidge, 'Stoic Cosmology,' in John M. Rist, The Stoics, Cambridge University Press, 1978, pp. 161–186, pp. 180–184
- ↑ Jean-Luc Lehners (2010) "Ekpyrotic Nongaussianity: A Review" Advances in Astronomy 2010:903907, 19 pp.
- ↑ Justin Khoury and Paul J. Steinhardt (2010) "Adiabatic Ekpyrosis: Scale-Invariant Curvature Perturbations from a Single Scalar Field in a Contracting Universe" Phys. Rev. Lett. 104(9):91301, 4 pp. (preprint)
- ↑ Steinhardt, Paul J.; Neil Turok (24 May 2002). "Cosmic evolution in a cyclic universe". Physical Review D. 65 (12): 126003. arXiv:hep-th/0111098. Bibcode:2002PhRvD..65l6003S. doi:10.1103/PhysRevD.65.126003.
- ↑ Khoury, Justin; Burt A. Ovrut; Paul J. Steinhardt; Neil Turok (28 Nov 2001). "Ekpyrotic universe: Colliding branes and the origin of the hot big bang". Physical Review D. 64 (12): 123522. arXiv:hep-th/0103239. Bibcode:2001PhRvD..64l3522K. doi:10.1103/PhysRevD.64.123522.