حیرتان
بندرگاه حیرتان با نام تاریخی ایروتام شهر کوچکی است که در مرز میان ازبکستان وافغانستان واقع شده‌است. این شهر در شمال ولایت بلخ قرار داشته، یکی از بندرگاه‌های مهم تجارتی افغانستان به‌شمار می‌رود. خط مرز میان این دو کشور را آمودریا تشکیل داده‌است. در سال ۱۹۸۲م. در میان این دو کشور پل دوستی توسط دولت شوروی پیشین ساخته شده‌است که افغانستان را به تمام کشورهای آسیای میانه و روسیه و چین ارتباط می‌دهد. اتحاد جماهیر شوروی در سال‌های ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ برای گسترش نفوذ خود در افغانستان ساخت شهرک چهل هزار نفری را در حیرتان طرح‌ریزی کرد تا از این طریق جابه‌جایی پرسنل و تجهیزات شوروی به این‌سوی مرز تسهیل شود.
راه حیرتان یکی از امن‌ترین راه تجارتی افغانستان در طول ۳۳ سال جنگ بوده‌است. سایر بنادر تجارتی افغانستان بنا بر معضلات سیاسی میان دولت‌ها اکثراً بسته بوده‌است. ارتفاع حیرتان از سطح دریا ۳۰۰ متر بوده، دارای آب و هوای گرم می‌باشد. پیداوار این شهر شکار ماهی لقه از دریای آمو می‌باشد.
نام
در زمان امان‌الله‌شاه یکی از افراد او به نام وزیر محمدگل مهمند نایب‌الحکومهٔ ولایت بلخ بزرگ شد. محمدگل مهمند نام این شهر را از ایروتام که نام تاریخی آن بود به حیرتان تغییر داد.
راه آهن
احداث پروژۀ راه آهن حیرتان گوری مار در ۲۲ جنوری ۲۰۱۰م. توسط شرکت راه‌آهن ازبکستان به سرمایۀ ۱۷۰ میلیون دالر آغاز و در جون ۲۰۱۱م. به بهره‌برداری سپرده شد. این راه‌آهن ۱۰ کیلومتر به‌طرف شهر تِرمِذ و ۷۵ کیلومتر تا ترمینال گوری مار فاصله دارد. بودجۀ این راه‌آهن را بانک توسعۀ آسیایی از همکاری مالی کشورهای آمریکا و جاپان تأمین نموده است. از جمله مبلغ ۵ میلیون دالر آنرا دولت افغانستان پرداخته‌است. مرحلۀ دوم این پروژه تعمیر راه‌آهن تا شیرخان بندر و بندر دریایی چابهار کشور ایران می‌باشد.
جستارهای وابسته
- پل دوستی افغانستان و ازبکستان
پیوند به ویکی انگلیسی
منابع
- ↑ منبع اطلاعات این بخش: کوشان، غلام‌حضرت، سرگذشت ملت مظلوم افغانستان در مسیر سدهٔ بیستم، افغان امریکن اسوسیسن، ۱۹۹۹، صص ۱۴۸ تا ۱۸۷.
- عالمی، حسن. «پروژهٔ پلانهای استراتژی توسعهٔ شهری». وزارت امور شهرسازی. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۵ ژانویه ۲۰۱۲.
- «پروژه راه آهن حیرتان مزارشریف» (PDF). دریافت‌شده در ۵ ژانویه ۲۰۱۲.