خاندان اسپهبد
خاندان ممتاز ایران باستان
خاندان اسپهبد یا خاندان اسپاهبذ پَهلَوْ یا خاندان اسپهپت پَهلَوْ، به معنای افسر سپاه، یکی از خاندان‌های بزرگ پارتی در زمان اشکانیان و ساسانیان بودند. خاندان اسپاهبذ پهلو، در طبرستان اقامت داشتند. خاندان اسپاهبذ از نژاد اشکانیان بودند و لقب پهلو یعنی پارت داشتند. در دوره ساسانی انتساب به سلسلهٔ اشکانی امتیاز دانسته می‌شد.
| خاندان اسپهبدان | |
|---|---|
 نشان ماه و ستاره به عنوان نماد سلطنتی اسپهبدان عمل می‌کرد | |
| خانوادهٔ مادر | خاندان اشکانی |
| کشور | شاهنشاهی اشکانی، شاهنشاهی ساسانی |
| آخرین حاکم | اسپهبد خورشید |
| عنوان‌ها | اسپهبد |
| اعضاء | فرخ هرمز، رستم فرخ‌هرمز، فرخزاد هرمز |
| دین | مزدیسنا |
| دارایی(ها) | طبرستان، گرگان، گیلان |
| شاخه(های) فرعی | گاوباریان، باوندیان، پادوسبانیان |
بنا به روایت موسس خورناتسی شاه اشکانی فرهاد چهارم سه پسر داشت: اردشس، کارن، سورن و دختری به نام کشم یا کومش. پسر بزرگ فرهاد چهارم به نام فرهاد پنجم بر تخت نشست و دو پسر دیگر او سرسلسلهٔ دودمان‌هایی شدند که به همین نام معروف‌است. دختر او به همسری ارشویر (سردار کل ایرانیان) درآمد و اعقاب این زن و شوهر اسپهپت پهلو نام گرفتند. اسپهپت همان اسپاذپتی قدیم است، که به زبان پهلوی سپاهبذ (تلفظ اسپاهبذ) می‌شود.
تبارنامه
| باوی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شاپور | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| وندوی | ویستهم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| فرخ‌هرمز | تیرویه | ویندویه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| رستم فرخزاد | فرخزاد هرمز | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شهرام | سهراب یکم سردودمان باوندیان | اسفندیاذ | بهرام | فرخان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
جستارهای وابسته
- هفت خاندان ممتاز ایران باستان
- اسپهبدان باوندی طبرستان
- اسپهبدان پادوسبانی طبرستان
- اسپهبدان گیلان
پانویس
- ↑ Bosworth, C. (1986). "Ispahbad". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی).
- ↑ کریستن سن، ایران در زمان ساسانیان، ۱۲۵.
- ↑ کریستن سن، ایران در زمان ساسانیان، ۱۲۴.
- ↑ کریستن سن، ایران در زمان ساسانیان، قسمت پانویس ۱۲۴.
منابع
- کریستن سن، آرتور (۱۳۶۷). ایران در زمان ساسانیان. ترجمهٔ رشید یاسمی. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر.
- Bosworth, C. (1986). "Ispahbad". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی).
- Pourshariati، Parvaneh (۲۰۰۸). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian–Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran. New York: I.B.TAURIS. شابک ۹۷۸-۱-۸۴۵۱۱-۶۴۵-۳.