دار مازو
دارمازو (Quercus infectoria یا gall oak یا Aleppo oak) که با نامهای مازوج یا بلوط حلبی نیز شناخته میشود، گونهای از درختان بلوط است که در ایران، قبرس، آناتولی، کردستان عراق، سوریه و ماورای قفقاز میروید. این گونه معمولاً بسیار دچار گال میشود که خاصیت دارویی دارد.
دار مازو | |
---|---|
سرشاخهای از دارمازو به همراه میوه و دو گال | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاهان |
(طبقهبندینشده): | گیاهان گلدار |
(طبقهبندینشده): | دولپهایهای نو |
(طبقهبندینشده): | رزیدها |
راسته: | راشسانان |
تیره: | فاگاسه |
سرده: | Quercus |
Section: | Cerris |
گونه: | Quercus infectoria |
نام دوبخشی | |
Quercus infectoria Oliv.
| |
مترادف | |
Quercus lusitanica یا Boiss |
پراکنش این گونه بلوط در ایران از شمالغربی زاگرس شروع میشود و تا منطقه گهواره در استان کرمانشاه گسترش مییابد و پس از آن به صورت لکههای کوچک و پراکنده در استان لرستان یافت میشود.
ویژگیها
درختچه یا درختی متوسط است که روی شاخهها و سطح زیرین برگهای آن کرکهای متنوع و ناپایداری دارد. برگهای شکلهای مختلفی دارند و در طول زمستان سبزبراق که برگ آن با درخت بلوط تفاوت دارد، با دندانههای ارهای منظم، به ندرت عمیقاً لوبدار-دندانهدار با دندانههای نوکتیز یا کامل هستند. میوه بلوط آن تخممرغی است.این درخت به دارمازی (دارمازی) در زبان محلی در منطقه قلایی یعنی دامنه های شمالی سفید کوه در نزدیکی خرم آباد لرستان نیز وجود دارد که یکی از فواید این درخت شکرکی به نام گزوله است که محلی ها پس از بریدن شاخه های آن با برگ که در اواخر تابستان است که پس از خشک شدن برگ شاخه های بریده شده آنها را بر سر نایلون های بزرگ می تکانند وپس از جمع آوری گرده گزوله که به رنگ سبز می باشدکه این گزوله را با روغن حیوانی هم مخلوط ومصرف می کنندویک روش هم برای سفت کردن گزوله وجود دارد که آن را کیسه ی نخ پنبه ای می ریزندودر کیسه را می بندند ودریک چاله که ازقبل درزمین می کنند می گذارندوروی آنرا با خاک می پوشانند وبا آتش هیزم به مدت چند ساعت که در اثر گرمای ملایمی که گزوله می بیند سفت و سخت می شود که مثل قند سفت می شود و بعدازسرد شدن گزوله داخل کیسه را از زیر خاک درمی آورندکه آن را با چای یا دمنوش هایی مثل کلکنه وازبوئه(آویشن کوهی)مصرف می کنند و برای درمان امراضی مانند روماتیسم درمان بیماری های معده وروده و حتی کمک به جریان خون در تمام بدن و حتی مغز که موقع خوردن آن حس آرامش وروان شدن خون درمغز می شودومیوه های دیگر درخت مازی (مازو)وقوقاز،گره،کلکاف،بلوط مازی وگزوله که مصارف خوراکی و دارویی دارد و حتی اگر مازی را درآبجوش بیندازند برای درمان درد دندان بسیار نافع می باشدو از قوقاز وگره وکلکاف نیز استفاده های دارویی درطب سنتی دارد.
نام یکی از واریتههای آن، Boissieri است.
جستارهای وابسته
- گونههای مهم بلوط در ایران
- مازو (فراورده گیاهی) - فراوردهای گیاهی که بر اثر سوراخ تخمگذاری حشرات، بر روی شاخههای تازه درخت بلوط به وجود میآید و خواص بسیاری پزشکی و صنعتی دارد.
منابع
- ↑ محمد درویش (۱۹ تیر ۱۳۸۹). «تصور ایران بدون زاگرس یا زاگرس بدون بلوط! کدام دهشتناکتر است؟». تارنمای شخصی محمد درویش. دریافتشده در ۱۹ فروردین ۱۳۹۳.
- ↑ مظفریان، ولیالله (چاپ سوم ۱۳۸۹). درختان و درختچههای ایران. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۸۶۳۷-۰۳-۲. صفحات ۲۸۲ و ۲۸۳.