دریای پاراتتیس

دریای پاراتتیس (به انگلیسی: Paratethys) یک دریای داخلی کم عمق بود که از منطقه شمال آلپ بر فراز اروپای مرکزی تا دریای آرال در آسیای مرکزی امتداد داشت. دریا در مرحله آکسفوردین ژوراسیک پسین به عنوان گسترش شکافی که اقیانوس اطلس مرکزی را تشکیل می‌داد و در حدود ۳۴ میلیون سال پیش در دوران الیگوسن منزوی شد، تشکیل گردید. با تشکیل رشته کوه‌های آلپ، کارپات، آلپ دیناری، توروس و البرز از اقیانوس تتیس به سمت جنوب جدا شد. در مدت زمان طولانی، پاراتتیس در مواقعی با تتیس یا جانشینان آن، دریای مدیترانه یا اقیانوس هند ارتباط داشت. در آغاز اواخر دوران میوسن، دریا که از نظر تکتونیکی به دام افتاده بود از شرق آلپ تا قزاقستان کنونی به یک دریاچه بزرگ تبدیل شد. از دوران پلیوسن به بعد (پس از ۵ میلیون سال پیش)، پاراتیت‌ها به تدریج کم عمق تر شدند. دریای سیاه امروزی، دریای خزر، دریای آرال، دریاچه ارومیه، دریاچه نمک و غیره از بقایای دریای پاراتتیس هستند.