دهانه آراگواینا
دهانه آراگواینا (انگلیسی: Araguainha crater) یا گنبد آراگواینا یک دهانه برخوردی است که در مرز ایالت‌های ماتو گروسو و گوییاس برزیل، و میان دو روستای آراگواینا و پونته برانکا جای دارد. این دهانه، با قطر ۴۰ کیلومتر (۲۵ مایل)، یکی از بزرگ‌ترین دهانه‌های برخوردی شناخته شده در آمریکای جنوبی است.
| گنبد آراگواینا | |
تصویر هوایی لندست از دهانهٔ آراگواینا؛ برداشت شده توسط ناسا ورلد ویند | |
| ساختار | |
|---|---|
| درستی | تایید شده |
| قطر | ۴۰ کیلومتر (۲۵ مایل) |
| سن | ۲۵۴٫۷ ± 2.5 Ma رویداد انقراض پرمین-تریاس |
| نمایان‌شده | بله |
| حفاری‌شده | خیر |
| جایگاه | |
| موقعیت | Paraná Basin |
| مختصات جغرافیایی | ۱۶°۴۷′ جنوبی ۵۲°۵۹′ غربی / ۱۶٫۷۸۳°جنوبی ۵۲٫۹۸۳°غربی |
| کشور |  برزیل |
| ایالت | گوییاس، ماتو گروسو |
| شهر | Araguainha & Ponte Branca |
آخرین برآوردها سن این دهانه را ۲۵۴٫۷ ± ۲٫۵ میلیون سال تاریخ‌گذاری کرده‌اند. در آن زمان این ناحیه به احتمال یک دریای کم‌عمق بوده است. حاشیه خطای این تاریخ‌گذاری با رویداد انقراض پرمین-تریاس، که یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای انقراض در تاریخ زمین بوده است، همپوشانی دارد. فرورفتگی دهانه از بخش‌های رسوبی دیرینه‌زیستی سازند‌های حوضه پارانا تا پی‌سنگ‌های گرانیتی اردویسین گسترده است. برآورد شده دهانه که در آغاز ۲۴ کیلومتر (۱۵ مایل) پهنا و ۲٫۴ کیلومتر (۱٫۵ مایل) ژرفا داشته، با فرونشست درون‌سوی دیواره‌هایش تا ۴۰ کیلومتر (۲۵ مایل) پهن شده است.