ده ونک

در دههٔ بیست خورشیدی، آلمان‌ها یک کارخانه ماسک‌سازی در ده ونک برپا کردند. ده از شهر دور بود و برای کارگرهای کارخانه در اطراف همان‌جا خانه‌های کارگری ساخت. بعد از رفتن آلمان‌ها، وزارت راه مالک آن کارخانه شد و کارگرها کار و سکونت‌شان را ادامه دادند. کسی هم به خانه‌ها کاری نداشت. در دوره‌ای به کارگرها گفتند خانه‌ها به شرط تملیک برای خودتان و مقداری از حقوق‌شان کم شد. کم‌کم ساکنان هم به بازسازی خانه‌ها پرداختند ولی در روند واگذاری، بین سازمان‌های دولتی اختلاف بود و این اختلاف تا ابتدای انقلاب ادامه داشت.

بعد از انقلاب هم این ماجراها و اختلافات حقوقی ادامه پیدا کرد؛ ولی حتی قبض آب و برق هم برای ساکنان صادر می‌شد. هرچند اوایل انقلاب به بعضی‌ها گفتند پولی برای سند بدهند و مالک خانه‌ها شوند که به خاطر هزینهٔ بالا، فقط تعداد کمی از ساکنین سند گرفتند.

این ماجرا تا سال ۱۳۸۱ ادامه داشت. آن سال‌ها زمین کارخانه به دانشگاه الزهرا واگذار شد. دانشگاه از همان اول مدعی شد که زمین‌های اطراف که شامل این خانه‌ها هم می‌شود هم جزو املاک دانشگاه است و شکایت‌های رسمی آغاز شد تا اینکه بالاخره در ۲۷ مرداد ۱۳۹۷ دانشگاه توانست حکم قطعی تخریب خانه‌ها را بگیرد و چند خانه نیز تخریب شد تا این که این قضیه به شبکه‌های اجتماعی و فشارهای اجتماعی برای جلوگیری از تخریب‌ها روبه‌رو شد.

• مستوفی، عبدالله، شرح زندگانی من، انتشارات زوار، تهران