زبان مونته‌نگروئی
زبان مونته‌نگروئی(به مونته‌نگروئی Crnogorski jezik یا Црногорски језик) نامی‌است که به زبان صربی کرواتیای که از سوی مونته‌نگروئی‌ها تکلم‌می‌شود داده شده‌است. مونته‌نگروئی زبان رسمی مونته‌نگرو است. این زبان زیرشاخه‌ای از گویش اشتوکاوی است. برای نخستین در دههٔ ۱۹۹۰ بود که زبان به عنوان زبانی مستقل از زبان صربی شناخته‌شد و الفبای آن با دو حرف افزوده بر الفبای صربی به تصویب رسید.
| مونته‌نگروئی | |
|---|---|
| crnogorski / црногорски | |
| بیان | [tsr̩nǒɡorski:] |
| زبان بومی در | مونته‌نگرو |
| قومیت | مونته‌نگرویی‌ها |
شمار گویشوران | ۲۳۲٬۶۰۰ نفر شامل ۲۲۹٬۲۵۱ در مونته‌نگرو (۳۶٫۹۷٪) (۲۰۱۹) |
هندواروپایی
| |
| الفبای سیریلیک (الفبای مونته‌نگروئی) خط لاتین (الفبای مونته‌نگروئی) بریل یوگوسلاو | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در |  مونته‌نگرو |
زبان اقلیت شناخته‌شده در | |
| تنظیم‌شده توسط | هیئت استانداردسازی زبان مونته‌نگروئی |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۲–۶۳۹ | cnr |
| ایزو ۳–۶۳۹ | cnr |
| گلاتولوگ | mont1282 |
| زبان‌شناسی | بخشی از زبان صربی‌کرواتی |
نقشه گویشوران زبان مونته‌نگروئی به رنگ آبی تیره | |
واج‌شناسی
مونته‌نگروئی همچون سایر گونه‌های صربی‌کرواتی دارای ۳۵ واج متشکل از ۲۵ همخوان و ۱۰ واکه است.
همخوان‌ها
دستگاه همخوان‌های صربی‌کرواتی ۲۵ همخوان را در بر می‌گیرد. یک ویژگی آن حضور همخوان‌های پسالثوی و انسایشی کامی و نبود سایشی کامی است. در صربی‌کرواتی برخلاف بیشتر زبان‌های اسلاوی همچون روسی برای بسیاری از همخوان‌ها هیچ گونهٔ کامی در برابر متضاد غیرکامی آن وجود ندارد.
| لبی | دندانی/ لثوی | برگشته | (ششی-) کامی | نرم‌کامی | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| خیشومی | m | n | ɲ | |||
| انسدادی | بی‌واک | p | t̪ | k | ||
| واک‌دار | b | d̪ | ɡ | |||
| انسایشی | بی‌واک | t̪͡s̪ | t͡ʂ | t͡ɕ | ||
| واک‌دار | d͡ʐ | d͡ʑ | ||||
| سایشی | بی‌واک | f | s̪ | ʂ | x | |
| واک‌دار | v | z̪ | ʐ | |||
| ناسوده | مرکزی | j | ||||
| کناری | ɫ | ʎ | ||||
| لرزشی | r | |||||
واکه‌ها
دستگاه واکه‌های صربی‌کرواتی به‌طور خلاصه متشکل از پنج واکه /a, e, i, o, u/ به دو نوع کوتاه و بلند است. گرچه در نوشتار به جز در واژه‌نامه‌ها، تفاوت میان آن‌ها نمایان نمی‌شود.
| پیشین | مرکزی | پسین | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| کوتاه | بلند | کوتاه | بلند | کوتاه | بلند | |
| بسته | i | i: | u | u: | ||
| میانی | e̞ | e̞ | o̞ | o̞ | ||
| باز | ä | ä | ||||
الفبای مونته‌نگروئی
هواداران استقلال زبانی مونته‌نگرو الفبای لاتین را برای نگارش این زبان ترجیح می‌دهند، این الفبا در کنار الفبای سیریلیک برای نگارش این زبان کاربرد دارد. در زیر هر دو گونهٔ این الفبا نمایش داده شده‌است:
| لاتین | A | B | C | Č | Ć | D | Dž | Đ | E | F | G | H | I | J | K | L | Lj | M | N | Nj | O | P | R | S | Š | T | U | V | Z | Ž |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| سیریلیک | A | Б | Ц | Ч | Ћ | Д | Џ | Ђ | Е | Ф | Г | Х | И | Ј | К | Л | Љ | М | Н | Њ | О | П | Р | С | Ш | Т | У | В | З | Ж |
جستارهای وابسته
- زبان صربی کرواتی
منابع
- ↑ شورای اروپا: [۱] (به انگلیسی)
- ↑ https://balkaninsight.com/2017/08/07/serbian-montenegrins-demand-right-to-use-native-language-08-04-2017/
- ↑ "ISO 639-2 Language Code List - Codes for the representation of names of languages (Library of Congress)". www.loc.gov.
- ↑ "cnr - ISO 639-3". www-01.sil.org.
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "مونته‌نگروئی معیار". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ Morén (2005:5–6)
- ↑ Landau et al. (1999:68)
Wikipedia contributors, "Montenegrin language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Montenegrin_language&oldid=475949666 (accessed February 20, 2012).