اطلاعات نظامی
سازمان اطلاعات نظامی دیسیپلینی نظامی است که با بهره‌گیری شماری از مجموعهٔ اطلاعات و روش‌های تحلیلی، برای پشتیبانی از تصمیم‌های فرماندهان به ایشان راهنمایی ارائه می‌کند و آنان را جهت‌دهی می‌کند. قابل ذکر دلایل کافی فرماندهان نظامی نیز ضروری است.
اطلاعات استراتژیک
اطلاعات استراتژیک اولین قسمت از اطلاعات نظامی بوده و مربوط به مقدورات، آسیب‌پذیری و نحوه احتمالی عملیات کشورهای خارجی است. اهداف اطلاعات استراتژیک را می‌توان در دو هدف عمدهٔ ذیل خلاصه کرد:
۱- سنجش نیرو و قدرت کشورها (مقدورات یا امکانات کشورها)
۲- کشف مقاصد کشورها
اطلاعات رزمی
اطلاعات رزمی بخشی از اطلاعات نظامی است و در مقابل اطلاعات استراتژیک نظامی قرار می‌گیرد. این اطلاعات عبارت است از دانستنیهایی در مورد جو، زمین و دشمن در یک منطقه عملیاتی که در طرح‌ریزی‌ها و هدایت عملیات تاکتیکی مورد استفاده فرماندهان نظامی و ستاد آنها قرار می‌گیرد.
در ایران
در دوران رضاخان افسران فرانسوی طی چند دوره در دانشگاه جنگ تدریس کردند و پس از این آموزش‌ها بود که اطلاعات و ضداطلاعات تشکیل و ضداطلاعات مرکزی تشکیل و از اطلاعات جدا شد و در تابعیت رکن دوم ارتش شاهنشاهی قرار گرفت. از زمان ورود مستشاران آمریکایی به ارتش تا پایان حکومت پهلوی رکن دوم لشکرهای ارتش کار اطلاعاتی انجام می‌دادند. رکن دوم ارتش، اداره دوم ستاد بزرگ ارتشتاران خوانده می‌شد و قسمت‌های اطلاعات و ضداطلاعات را در بر می‌گرفت. در ژاندارمری پیش از ارتش، رکن دوم وجود داشت و به آن اداره اطلاعات رکن دوم گفته می‌شد. پس از انقلاب؛ اطلاعات و ضداطلاعات در تمامی نیروهای مسلح جدا شد و سازمان‌هایی تحت عنوان حفاظت و اطلاعات هم‌اکنون به فعالیت‌های ضداطلاعاتی می‌پردازند.
در حال حاضر در ایران نهادهای اطلاعاتی زیر وظیفه جمع‌آوری، پرورش و تحلیل اطلاعات نظامی را برعهده دارند:
- سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- معاونت اطلاعات ارتش جمهوری اسلامی ایران
- سازمان اطلاعات فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
- معاونت اطلاعات و عملیات ستاد کل نیروهای مسلح
پی‌نوشت و منبع
- ↑ «پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت اطلاعات». دانشنامه اطلاعاتی واجا.
- ↑ «پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت اطلاعات». دانشنامه اطلاعاتی واجا.
- ↑ «دانشنامه پلیس». دانشگاه علوم انتظامی امین. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۲۲.