سامانه هدایت الکتریکی قلب
رسانش الکتریکی در قلب٬ سامانه‌ای است که در آن٬ تکانه و پالس‌های ایجاد شده در گره سینوسی-دهلیزی (گرهSA) برای تحریک میوکارد یا ماهیچه قلب گذر می‌کنند. میوکارد پس‌از دریافت هر پالس٬ تنجیده یا منقبض می‌گردد. این تحریک متناوب عضله قلب، انقباض‌های دقیق قلب و در نتیجه پمپ نمودن خون به سراسر بدن را ممکن می‌سازد.
| سامانه هدایت الکتریکی قلب | |
|---|---|
سامانه ایزوله هدایت الکتریکی قلب | |
سامانه رسانایی قلب؛ ۱- گرهSA سینوآتریال. ۲- گرهAVآتری‌ونتریکولار. ۳. گرهٔ هیس. ۸. سپتوم یا دیواره | |
| جزئیات | |
| شناسه‌ها | |
| لاتین | systema conducente cordis |
| MeSH | D006329 |
| TA98 | A12.1.06.002 |
| FMA | 9476 |
ساختار
جرقه و جریان الکتریکی هر تپش قلب در نقطه‌ای از دهلیز راست قلب به نام گره سینوسی- دهلیزی (sinoatrial node) ایجاد می‌گردد. جریان الکتریکی تولید شده٬ از راه مسیرهای هدایتی در قلب از گره دهلیزی-بطنی(AV node) گذشته و پس از یک تأخیر بسیار کوتاه، از طریق دسته هیس به دو مسیر شاخه دسته‌ای راست و چپ تقسیم و از راه فیبرهای پورکینژ به یاخته‌های اندوکاردیوم در آپکس یا نوک قلب، رسیده و در پایان به اپیکارد بطنی پایان می‌یابد که در مجموع سبب دپولاریزاسیون یاخته‌های قلب و انقباض آن‌ها می‌گردد.
عملکرد
تمامی مسیر رسانش و هدایتی، افزون بر توانایی رسانایی جریان الکتریکی ایجاد شده، خود نیز بتنهایی می‌توانند یک ایمپالس یا جریان تپشی ایجاد نمایند اما بسامد و تندی این تپش در هر بخش با بخش دیگر تفاوت دارد. در زیر سرعت و فرکانس تولید جریان الکتریکی در قلب نمایش داده شده‌است.
| گره سینوسی | ۶۰ تا ۱۰۰ |
| سلول‌های دهلیزی | ۶۰ تا ۸۰ |
| پیوندگاه | ۴۰ تا ۶۰ |
| سلول‌های بطنی | ۲۰ تا ۴۰ |
بر پایه ویژگی اووردرایو سارپرشن (overdrive suppression) در فیزیولوژی، هر بخش که با فرکانس بیشتری پالس تولید می‌کند، دیگر کانون‌ها را تحت تأثیر قرار داده و بنابراین دیگر ایمپالس‌ها سرکوب می‌شوند. در حالت عادی گره سینوسی ضربان‌ساز یا پیس میکر قلب بوده و در صورت ایراد در این گره، به‌ترتیب یاخته‌های دهلیزی، پیوندگاه و سلول‌های بطنی٬ ایجاد پالس و تپش را بعهده می‌گیرند.
تنظیم ضربان قلب
تنظیم کاهش یا افزایش تعداد ضربان قلب بر عهده سامانه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک ( سامانه عصبی خودکار) می‌باشد. سامانه عصبی خودکار بخشی از دستگاه عصبی است که اعمال خودکار بدن مانند ضربان قلب، فشارخون و تنفس را کنترل می‌کند. فعالیت سامانه عصبی خودکار سبب آزادسازی هورمون‌های اپینفرین و نوراپینفرین می‌شود که به هنگام ورزش و استرس تعداد ضربان قلب را افزایش می‌دهند. پس از عمل تعبیه پیس میکر، امکان وجود درد در ناحیه جراحی، شانه ها و بازو وجود دارد که امری طبیعی بوده و به مرور زمان برطرف خواهد شد. رفع این درد گاهی تا چهل روز نیز زمان خواهد برد.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ "Anatomy and Function of the Heart's Electrical System". Retrieved 2015-01-29.
- ↑ "Your Heart's Electrical System". National Heart, Lung, and Blood Institute. National Institutes of Health. November 17, 2011. Retrieved January 1, 2015.
- ↑ "Cardiac Muscle and Electrical Activity". OpenStax CNX: Anatomy & Physiology. OpenStax CNX. November 7, 2014. Retrieved January 29, 2015.
- ↑ «Automaticity & Overdrive Suppression». EKGenius. بایگانی‌شده از اصلی در 9 فوریه 2015. دریافت‌شده در ۲۰۱۵.