شلمزار (ساوجبلاغ)

شلم در دائرةالمعارف علی اکبر دهخدا به معنی کتیرا می‌باشد و لذا شلمزار به معنی کتیرا زار یعنی جایی که کتیرا در آن بسیار می‌روید می باشد اکنون نیز گیاه کتیرا در کوه‌های اطراف وجود دارد. البته وجه تسمیه‌های دیگری نیز بیان شده که سندیت محکمی ندارد از قبیل شالم زر یعنی کسی که شالی از طلا دارد این حاکی از حکایتی است که دریکی از کتب ارامنه ساکن شلمزار قدیم نوشته شده که بیان کننده داستانی از نبرد پهلوان شاه عباس با یک مرد تنومند و قوی از ارامنه شلمزار بوده است و دیگر آنکه برخی گفته‌اند شلمزار به معنای دشتی است که در آن شلم (گیاهی از خانواده کتیرا) می‌روییده و برخی گفته‌اند شلم با ضمه تلفظ شده و به معنای محلی بوده که پس از بارندگی همراه با گل و شل می‌شده‌است. در گذشته گویا از اصفهان هر ساله مردمی می‌امدند و در بخش جنوبی روستا ( الّرْبولاغی ) کتیرا برداشت می‌کردند. این موضوع احتمال داستان کتیرا را در نام‌گذاری این روستا قوت می‌بخشد.

این روستا جمعیتی نزدیک به ۱۶۰۰ نفر دارد از مکانهای تفریحی آن می‌توان به باغ‌های روستا در بخش مرکزی آن اشاره کرد. روستا دارای دو تپه و یک دره است که اغلب باغها در بخش دره‌ی این روستا قرار دارند و البته بجز آن مردم این روستا در خارج از آنجا هم باغهایی دارند که از آن میان می‌توان به باغ‌های شاه توت که در قسمت شمال روستا واقع شده است (به دلیل وجود این درختان این مکان را به نام شاه‌توت نامگذاری کرده‌اند که امروزه بخش کوچکی از آن درختان باقی مانده) و در شرق روستا هم می‌توان باغ‌های انگور بوته (باغ انگور یا به بیان محلی‌ها اَنگَرْتِ) نیز اشاره کرد که از مکانهای جذاب و پر طرفدار این روستا می‌باشد. از جمله زلال‌ترین چشمه‌ها می‌توان به کَهریز که قناتی است تقریباً طولانی که امروزه از آن بیشتر برای آب‌یاری باغ‌ها استفاده می‌شود و همین‌طور جن دره ( که محلی ها به آن جینلی دَرَّ می‌گویند ) اشاره نمود.

این روستا آب و هوای خوبی دارد و حتی در تابستان در این روستا نیازی به وسایل خنک‌کننده نیست و شب‌ها نیز باید از خود در برابر سرماخوردگی محافظت کنید. از میوه‌های روستا می‌توان به گردو و توت و انجیر و گیلاس و انگور … اشاره نمود. البته در سالهای اخیر تابستان‌های این روستا هم همچون جاهای دیگر کشور گرمتر شده ولی باز هم به علت طبیعت خاص، همچنان زیبا خاطره‌انگیز است.

• روستاهای تاریخی ایران، بخش ساوجبلاغ، حسینی شلمزاری، ۱۳۸۴
• جغرافیای تاریخی شمیران، روستاهای حومه غرب تهران، هیو. نوشته دکتر منوچهر ستوده، تهران ۱۳۷۱
• ذکرالله زنجانی، شناسنامه تاریخی ساوجبلاغ و امامزادگان. به سفارش فرمانداری ساوجبلاغ. ۱۳۸۵شمسی