فتح مصر به دست هخامنشیان
فتح مصر به دست هخامنشیان در سال ۵۲۵ پیش از میلاد رخ داد و منجر به بنیانگذاری دودمان بیست و هفتم مصر و ساتراپی به نام «مودرایَه» (پارسی باستان: Mudrāya) شد. مصر تا سال ۴۰۴ پ.م. ساتراپی شاهنشاهی هخامنشی باقی ماند در حالی که هنوز رسوم و موقعیت‌های سلطنتی خود را حفظ کرده بود. این فتح به رهبری کمبوجیه دوم ،شاهنشاه ایران، انجام شد که مصری‌ها را در نبرد پلوزیوم (۵۲۵ پ. م) شکست داد و به عنوان فرعون مصر تاجگذاری کرد. حکومت هخامنشیان پس از شورش و تاجگذاری آمیرتئوس به عنوان فرعون منحل شد. دومین دوره حکومت هخامنشیان در مصر در زمان حکومت دودمان سی و یکم مصر (۳۴۳–۳۳۲ پ. م) رخ داد.
| فتح مصر به‌دست هخامنشیان | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از فتوحات شاهنشاهی هخامنشی | |||||||||
نقشهٔ مسیر لشکرکشی کمبوجیه به مصر و مکان‌های وقوع جنگ | |||||||||
| |||||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||||
| شاهنشاهی هخامنشی | دودمان بیست و ششم مصر | ||||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||||
| کمبوجیه دوم | پسامتیخ سوم | ||||||||
نبرد پلوزیوم اول
نبرد پلوزیوم در ماه مه ۵۲۵ پ.م. و میان کمبوجیه دوم هخامنشی و پسامتیخ سوم از دودمان بیست‌وششم مصر در منطقه پلوزیوم، مصر رخ داد. در این رزم هخامنشیان پیروز شدند. در این نبرد که میان ارتش‌های ایران و مصریان شکل گرفت، در ابتدا کوروش به فکر حمله به مصر افتاد ولی رسیدگی به کارهای شمال شرق و شرق این فرصت را به او نداد که به مصر حمله کند. پس از کوروش کمبوجیه که به حکومت رسید نقشه تسخیر مصر را در سر کشید، بنا به گفته هرودوت به نقل از تاریخ نگاران مصری در کتاب تاریخ خود نوشته‌است کمبوجیه دختر امازیس، فرعون مصر را خواسته، اما او به جای دختر خودش، دختر فرعون قبلی مصر را به او می‌دهد که پس از مدتی آن دختر راز خود را به کمبوجیه فاش کرده گفته‌است من دختر اپری یس ام، به همین دلیل کمبوجیه تصمیم به حمله به مصر می‌کند.
کمبوجیه تصمیم می‌گیرد که از خشکی به مصر حمله کند به همین خاطر سفیری را نزد پادشاه عربستان فرستاده و او اجازه این کار را به کمبوجیه داد. امازیس فرعون مصر می‌میرد و پسرش پسامتیک سوم (فسمتیخ) که توانایی مقاومت در برابر کمبوجیه را نداشته‌است جانشین او می‌شود، سپس سپاه ایران از کویر می‌گذرد و به شاخه اول رود نیل از سمت مشرق قرار دارد می‌رسد. جنگ سختی آغاز می‌شود و به هر دو طرف تلفات بسیاری وارد می‌شود، ولی مصریان وادار به تسلیم می‌شوند و این که پس از شکست با بی‌نظمی به سوی ممفیس پایتخت مصر باستان می‌گریزند. در پایان کمبوجیه پس از تسخیر ارگ (قلعه) منفیس کمبوجیه پسامتیخ سوم را دوباره حاکم مصر کرد ولی به دلیل شورشی که ایجاد کرده کشته شد.
نبرد پلوزیوم دوم
نبرد پلوزیوم در سال ۳۴۳ پیش از میلاد میان هخامنشیان و مزدوران یونانی از یک سو با مصری‌ها و مزدوران یونانی از سوی دیگر آنها انجام شد. این نبرد در سنگر پلوزیوم، در ساحل گوشهٔ خاوری دلتای نیل انجام شد. به طور کلی، اردشیر سوم فرماندهی پارسیان و نکتانبوس دوم فرماندهی مصریان را بر دوش داشت. فرماندهی نیروهای یونانی همراه با مصریان درون دژ ازسوی فیلوفرون انجام شد. نخستین تاخت‌وتاز از سوی نیروهای شهر تبس زیر فرماندهی لاکراتس انجام شد. این نبرد راه ایران را باز کرد تا مصر را بگشاید و واپسین دورهٔ فرمانروایی بومی در مصر باستان پایان یافت.
جستارهای وابسته
- مصر ساسانی
منابع
- ↑ O'Brien, Patrick Karl (2002). Atlas of World History (به انگلیسی). Oxford University Press. pp. 42–43. ISBN 978-0-19-521921-0.
- ↑ Philip's Atlas of World History. 1999.
- ↑ Davidson, Peter (2018). Atlas of Empires: The World's Great Powers from Ancient Times to Today (به انگلیسی). i5 Publishing LLC. ISBN 978-1-62008-288-1.
- ↑ Barraclough, Geoffrey (1989). The Times Atlas of World History (به انگلیسی). Times Books. p. 79. ISBN 0-7230-0304-1.
- ↑ electricpulp.com. "ACHAEMENID SATRAPIES – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org (به انگلیسی). Retrieved 2017-09-30.
- ↑ "Achaemenid rule over Egypt". UCL.
- ↑ حسن پیرنیا، تاریخ باستان ایران، ۴۴۷–۲۴۴۷.
- ↑ حسن پیرنیا، تاریخ باستان ایران، ۴۴۷–۲۴۴۷.
