قانونگذاری برای دسترسی آزاد به اطلاعات

قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در ایران در سال ۱۳۸۷ به تصویب مجلس شورای اسلامی و در سال ۱۳۸۸ به تأیید نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید اما تدوین آیین‌نامه اجرایی و ابلاغ آن تا سال ۱۳۹۴ طول کشید.

براساس این قانون هر فرد ایرانی می‌تواند به همه اطلاعات طبقه‌بندی نشده دسترسی داشته باشد.

زمینه اجرایی این قانون پس از تصویب در دولت به در کمیسیونی به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سپرده شده‌است. آیین‌نامه اجرایی فوق روی وب سایت روزنامه رسمی قابل دسترسی است. کمیسیون تشکیل شده بر حسن اجرای این قانون نظارت می‌کند و با رفع اختلافات در صدد ایجاد وحدت رویه برای اجرایی شدن این قانون است.

حسن روحانی در جلسه هیئت دولت گفت دسترسی آزاد به اطلاعات جزو حقوق شهروندی، از لوازم مردم‌سالاری و مانع فساد و شایعه است. او همچنین گفت: مردم در یک نظام مردمسالار باید بتوانند از عملکرد همه امور دستگاه‌های دولتی که از بیت‌المال استفاده می‌کنند، مطلع شوند. ضمن اینکه این دسترسی آزاد به اطلاعات، جزو حقوق شهروندی و یک روش مبارزه با فساد است.

متن کامل قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در قالب PDF از وب‌سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قابل دریافت است.

وزارت راه و شهرسازی به عنوان اولین سازمان دولتی ایران اقدام به پیاده‌سازی خدمت دسترسی آزاد به اطلاعات در سامانه شهراه خود نموده‌است. در این سامانه شهروندان می‌توانند اطلاعات مورد نظر خود را درخواست و دریافت نمایند. ادارت، سازمان‌ها، شرکت‌ها و معاونت‌های زیرمجموعه ۱۰ روز کاری مهلت دارند اطلاعات مورد نظر شهروندان را ارائه بدهند.

قانون دسترسی آزاد به اطلاعات در اغلب کشورهای دنیا به ویژه جهان آزاد تصویب و اجرایی شده‌است. در ایالات متحده آمریکا این قانون به Freedom of Information laws یا به اختصار foia یا FOI laws نامیده می‌شود و در سال ۱۹۶۶ تصویب شده‌است.

• سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات

• «بودجه شفاف و عملکرد غیرشفاف سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات». سایت خبری تحلیلی شعار سال. ۲۰۱۸-۱۲-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۲۸.