قلعه سرماج

قلعه سرماج در شهرستان هرسین، روستای سرماج حسین‌خانی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۹۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ظاهراً قلعه‌ی بزرگ سرماج در مجاورت دینور (شهر باستانی) بوده است، اگرچه محل آن هنوز معلوم نیست. یاقوت این قلعه را غیرقابل تسخیر معرفی کرده است. این قلعه را حسنویه که به سال ۳۶۹ در آنجا وفات یافت از سنگ‌های تراشیده ساخته بود. این حاکم بنا به قول ابن اثیر نزدیک به پنجاه سال سلطنت باشکوهی در آنجا داشته است. یک قرن بعد از آن یعنی در سال ۴۴۱ سلطان طغرل سلجوقی صد هزار نفر از لشگریان خود را برای تسخیر آن قلعه فرستاد و پس از آنکه چهار سال آن‌را در محاصره داشت توانست برادر خود یون‌‌نال را مقهور کند و از آنجا بیرون آورد.