محافظه‌کاری
محافظه‌کاری یک واژهٔ کلی برای جهان‌بینی‌های سیاسی، اجتماعی و مذهبی است؛ که هدف اصلی آن نگهداری جامعه و ارزش‌های موجود است.
برابر مفهوم محافظه‌کاری در زبان‌های اروپایی از واژهٔ لاتین conservare گرفته شده و معنای آن حفظ و نگهداری است.
این مسلک به صورت عمده‌ای در تضاد با مسلک‌های رادیکال تعریف می‌شود. محافظه کاری بر قداست سنت‌ها، مالکیت، خانواده، مذهب، دولت و دیگر نهادهای جا افتاده و قدیمی تأکید می‌گذارد.
انواع محافظه‌کاری
سه شکل اصلی از محافظه‌کاری وجود دارد:
- یکپارچگی
- اعتقاد به اصل اختیار انسانی (لیبرتاریانیزم)
- سنت‌گرایی
ویژگی‌ها
بنا بر موجودیت اندیشه‌های محافظه‌کاری لیبرال (آزادمنش)، ملی لیبرال و مسیحی لیبرال ارائهٔ دقیق تعریف محافظه‌کاری دشوار است. اکثراً محافظه‌کاری دارای دو گرایش عمده است: محافظه‌کاری در برابر ارزش‌ها، محافظه‌کاری در برابر ساختارها. محافظه‌کاری بیشتر متکی بر آداب و رسوم، مذهب و اقتدار است. ازاین‌رو در ایالات متحدهٔ آمریکا و کشورهای دیگر واژهٔ محافظه‌کاری‌نو رایج شده‌است. در اروپای کنونی نیز گرایش به سمت برگشت به «ارزش‌های کهنه»، مانند کوشش و تلاش، اطاعت و میهن‌پرستی در مباحثات اجتماعی و در زمینه‌های فرهنگ و سیاست دیده می‌شود. در آلمان، در دورهٔ جمهوری وایمار (دوره‌ای در تاریخ آلمان)، تعدادی از روشنفکران، اندیشه‌های محافظه‌کاری ملی و نازیسم را با هم پیوند داده و آن‌ها را هماهنگ ساختند و این را «انقلاب در محافظه‌کاری» می‌پنداشتند.
تفاوت‌ها از دیدگاه مذهبی
محافظه‌کاری مذهبی از نگاه دوره‌ها و اشکال مذهب متفاوت‌اند؛ مثلاً فرامونتاریزم شکلی از محافظه کاری کلیسای کاتولیک در سدهٔ ۱۹ است.
تفاوت‌های ملی
محافظه‌کاری شیوهٔ سیاسی دارای بنیاد فلسفی معینی نیست بلکه در دوره‌های معین تاریخ گوناگون بوده‌است. محافظه‌کاری سدهٔ ۱۹ دارای اندیشه‌های متفاوت از محافظه‌کاری سدهٔ ۲۱ بود. محافظه‌کاری در آمریکا از ارزش‌هایی نمایندگی می‌کند که آن را با محافظه کاری اروپا متفاوت می‌سازد.
اندیشه‌پردازان
اندیشه‌های افلاطون در مورد دولت تاکنون پایهٔ تئوری‌های محافظه‌کار را می‌سازد. نمایندگان محافظه‌کار معاصر: فرانس شاتوبریان که گردانندهٔ نشریهٔ لوکونسرواتور (Le Conservateur) بود. ادموند بورک انگلیسی، کارل اشمیت و نمایندگان انقلاب محافظه‌کاران در جمهوری وایمار (آلمان)
منابع
- ↑ «محافظه‌کاری» [جامعه‌شناسی] هم‌ارزِ «conservatism»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر نهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۱۸-۴ (ذیل سرواژهٔ محافظه‌کاری)
- ↑ «همشهری».
کتاب‌شناسی
- بشیریه، حسین(۱۳۷۸)؛ تاریخ اندیشه‌های سیاسی قرن بیستم:لیبرالیسم و محافظه کاری؛ تهران: نشر نی
- گیدنز، انتونی؛ فراسوی چپ و راست، محسن ثلاثی، نشر علمی، ۱۳۸۲،
- هیرشمن، البرت؛ خطابه ارتجاع، محمد مالجو، تهران، نشر و پژوهش شیرازه، ۱۳۸۲