محسن وزیری‌مقدم
محسن وزیری مقدم (زادهٔ ۵ خرداد ۱۳۰۳ – درگذشتهٔ ۱۶ شهریور ۱۳۹۷) طراح، نقاش، مجسمه‌ساز و استاد هنر معاصر ایرانی بود. او در تهران چشم به جهان گشود و از نخستین دانش‌آموختگان دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به‌شمار می‌رود. او در ایتالیا و در شهر رم و به دلیل بیماری فوت کرد. وزیری مقدم از شاخص‌ترین نقاشان نوگرای ایران است که با رویکردی مدرنیستی و سبکی شخصی، آثاری بدیع و منحصر به فرد خلق کرده‌است. وی در سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۵ ریاست دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران را بر عهده داشت. وزیری مقدم تنها نقاش ایرانی است که موزه هنرهای مدرن نیویورک (MOMA) اثرش را بدون واسطه خریداری کرده‌است.
| محسن وزیری‌مقدم | |
|---|---|
| زادهٔ | ۵ خرداد ۱۳۰۳ تهران، ایران |
| درگذشت | ۱۶ شهریور ۱۳۹۷ (۹۴ سال) رم، ایتالیا |
| علت مرگ | کهولت سن |
| محل زندگی | تهران |
| ملیت | ایرانی |
| محل تحصیل | دانشگاه تهران و آکادمی هنرهای زیبای رم |
| شناخته‌شده برای | طراحی، نقاشی، مجسمه‌سازی |
زندگینامه
وزیری‌مقدم در ۵ مرداد ماه سال ۱۳۰۳ در تهران متولد شد. نزد پدر خواندن و نوشتن را آموخت و تحصیلات ابتدایی را از ۵ سالگی آغاز کرد. او در سال ۱۳۲۲ در امتحان ورودی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران پذیرفته شد. از اولین استادان وی علی‌محمد حیدریان و مادام امین‌فر بودند. وزیری‌مقدم در سال ۱۳۲۷ به عنوان اولین دانش‌آموختگان دانشکده هنرهای زیبا فارغ‌التحصیل شد. در مردادماه سال ۱۳۳۴ راهی ایتالیا شد و تا ۱۳۴۲ در رم به فعالیت هنری پرداخت. سال ۱۳۳۷ دانشنامهٔ آکادمی هنرهای زیبای رم را دریافت داشت. پایان‌نامهٔ تحصیلی خود را دربارهٔ موندریان و تأثیر او در هنر قرن بیستم به رشتهٔ تحریر درآورد.
وزیری‌مقدم به ساخت مجسمه‌های چوبیِ مَفصلی و متحرک مشهور است و اولین بار آثاری ساخت که مخاطب می‌توانست در اثر هنری دخالت داشته باشد.
زندگینامه او به همراه مرور و تحلیلی بر مجموعه‌ای از آثارش در کتاب: پیشگامان هنر نوگرای ایران: محسن وزیری مقدم، به ک‍وش‍ش رویین پاکباز و یعقوب امدادیان با ه‍م‍ک‍اری ت‍وک‍ا م‍ل‍ک‍ی توسط موزه هنرهای معاصر تهران و مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی منتشر شده‌است.
جمعه شانزدهم شهریورماه ۱۳۹۷، در پی یک دوره بیماری طولانی و به دلیل کهولت سن در ۹۴ سالگی، در خانه‌اش در رم درگذشت.
آموزش
او از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۵ در دانشکدهٔ هنرهای تزئینی (دانشگاه هنر) و دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به آموزش هنر اشتغال داشت. وزیری‌مقدم را به سبب از میان بردن شیوه‌های آموزشی کهنه در هنرآموزی و حذف شیوهٔ کمال‌الملکی در دانشکده هنرهای زیبا نیز از پیشگامان هنر مدرن ایران می‌نامند. وی به آموزش دروسی همچون طراحی، نقاشی و چاپ دستی پرداخت و نخستین بار در سال ۱۳۵۰ کلاس پایه و اصول طراحی را در دانشکده هنرهای زیبا بر عهده داشت. از مشهورترین شاگردان وزیری‌مقدم می‌توان به اصغر محمدی، غلامحسین نامی و محمدابراهیم جعفری اشاره کرد.
کتب تألیفی او در زمینه طراحی، از جمله کتاب شیوهٔ طراحی (چاپ اول: ۱۳۶۰)، سال‌ها در زمره کتب درسی و پایهٔ طراحی در ایران بوده‌است.
تعدادی از نمایشگاه‌ها
- نخستین نمایشگاه انفرادی؛ مجموعه‌ای از نقاشی‌های نوگرایانه وزیری مقدم، انجمن ایران و آمریکا، ۱۳۳۱.
- بیست و نهمین بی‌ینال جهانی ونیز؛ با اثری به نام «شهر ایرانی» شرکت کرد، ۱۳۳۷.
- نمایشگاه جمعی در برزیل (همزمان با جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل)، ژوئن ۲۰۱۴.
- نمایشگاه شهود رنگ؛ تهران، گالری خاک، ۱۳۹۳.
کتاب‌شناسی
- شیوهٔ طراحی. جلد اول، تهران: سروش.
- طراحی. ک‍ت‍اب‍ه‍ای درسی سال اول و دوم ه‍ن‍رس‍ت‍ان نظام قدیم. تهران: وزارت آموزش و پ‍رورش.
- راهنمای نقاشی.
- طراحی (۲). [ک‍ت‍اب‍ه‍ای درسی] نظام ج‍دی‍د آموزش م‍ت‍وس‍طه. تهران: وزارت آموزش و پ‍رورش.
- ان‍دی‍ش‍ه و ک‍ار پُل ک‍ل‍ی. ورن‍ر ه‍اف‍ت‍م‍ان. (مترجم: محسن وزیری‌مقدم). تهران: سروش.
- شیوهٔ طراحی ۲. جلد دوم، تهران: سروش.
- چهارده گفتار دربارهٔ نقاشی، گرافیک و مجسمه‌سازی. تهران: نشر شهر.
- یادمانده‌ها. تهران: مشق هنر.
پانویس
- ↑ «محسن وزیری مقدم درگذشت». ایسنا. ۱۶ شهریور ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۷ سپتامبر ۲۰۱۸.
- ↑ «محسن وزیری مقدم (1303)». هنر مدرن و معاصر ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰ فوریه ۲۰۱۶.
- ↑ کیانوش فرید (۱۶ آبان ۱۳۹۳). «دیروز و امروز؛ نگاهی به نمایشگاه آثار محسن وزیری مقدم». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ میثم علی‌مددی. «آوای موسیقی و نقاشی آن‌جهانی /». روزنامه شرق. دریافت‌شده در ۲۰ فوریه ۲۰۱۶.
- ↑ «نمایشگاه آثار محسن وزیری مقدم در موزه هنرهای معاصر تهران». مجله بخارا، شماره ۳۶. خرداد ۱۳۸۳.
- ↑ «زندگینامه: محسن وزیری مقدم (۱۳۰۳-)». همشهری آنلاین. ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۶.
- ↑ وزیری‌مقدم، محسن (۱۳۸۱). شیوهٔ طراحی ۲. تهران: سروش. ص. ۴۰۸. شابک ۹۶۴-۴۳۵-۱۹۱-۶.
- ↑ روزنامه اطلاعات بین‌المللی چاپ لندن شماره ۴۶۴۲ / ۱ ژوئیه ۲۰۱۴ (۱۰ تیر ۱۳۹۳)، ص ۵.
- ↑ https://www.radiofarda.com/a/on-Mohsen-Vaziri-Moqaddam/29477620.html. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۸.
- ↑ وزیری‌مقدم، محسن (۱۳۸۱). شیوهٔ طراحی ۲. تهران: سروش. ص. ۴۰۵. شابک ۹۶۴-۴۳۵-۱۹۱-۶.
- ↑ «Kargah.com | Iranian Artists'Site; Persian Section». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱.
- ↑ «سنخیت نداشتن آثار تازه وزیری مقدم با کم‌سویی چشمانش/ «شهود رنگ» دیدنی است». مهر. ۴ آذر ۱۳۹۳.
منابع
- «نمایهٔ کتاب‌ها، گفتگوها و مقالات». وب‌سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۶.
- «بازدید هنرمند پیشکسوت از اثر قدیمی‌اش در کاخ نیاوران». خبرگزاری مهر. ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۶.
پیوند به بیرون
- وبگاه رسمی محسن وزیری‌مقدم
- مستند محسن وزیری‌مقدم - هراس و پرواز ساخته حامد یوسفی