نقش‌مایه

نقش‌مایه یا موتیف (انگلیسی: Motif) عنصری است که به صورت الگو یا تصویر در بافت یک اثر هنری به کار رفته و گاه تکرار می‌شود.

نقش‌مایه گیاهی در تاج‌محل

کلمه موتیف از زبان فرانسه آمده است. موتیف به طور کلی در واقع چکیده نمایی از صورت طبیعت و رسیدن به صور ساده است. موتیف در نقاشی، هنرهای تجسمی، نمایشی، ادبیات، موسیقی و معماری بکار می رود، و در علوم مختلف می تواند شناسه های فرهنگی خود را داشته باشد. با کمی مطالعه در موتیف های مختلف می توان دریافت که از چه نمادها و یا ریشه های تصویری در فرهنگشان استفاده شده است. نقش مایه در هر رشته علمی و هنری، دارای تعریف و مفهومی متفاوت است، اما در اصل در بطن تمامی تعاریف و رشته ها، در نهایت مفهوم الگو سازی ست. از زمان باستان تا کنون، نقش مایه در معماری، یکی از پرکاربردترین اصول الگو سازی در طراحی معماری بوده است.

در زبان فارسی موتیف را بن‌مایه، نقش‌مایه یا درون‌مایه ترجمه کرده‌اند. این اصطلاح یکی از اصطلاحات کاربردی و متداول در ادبیات، هنر و مهندسی ست.