هایک گاراگاش

در سال ۱۲۷۲خ. برابر با ۱۸۹۳م. در تبریز به دنیا آمد. پدر وی «آرداشس گارگاش» نام داشت. تحصیلات مقدماتی و متوسطه را در دبیرستان سن لوئی، تهران به پایان رساند. سپس دست به مطالعه و تحقیق زد و زبان‌های فرانسه، انگلیسی و روسی را به‌خوبی فراگرفت. از ۱۳ سالگی وارد عرصه تئاتر شد و یکی از بنیانگذاران تئاتر ایران گردید.

از سال ۱۲۹۹خ. (۱۹۲۰م) نشریه فکاهی «بوبوخ» را منتشر نمود و در سال‌های ۱۳۰۶ و ۱۳۰۷ و ۱۳۰۹خ. (۱۹۲۷، ۱۹۲۸، ۱۹۳۰م) به چاپ سالنامه ارامنه ایران پرداخت و در سال ۱۳۰۹خ. (۱۹۳۰م) هفته‌نامه ارمنی‌زبان «وراتزنوند» (رستاخیز) را انتشار داد. این هفته‌نامه در دوران جنگ جهانی دوم تبدیل به روزنامه شد و نقش بسزایی در روشنگری اذهان عمومی ایفا نمود. او با ادبیات جهانی به خوبی آشنا بود و برخی از آنان را به زبان فارسی ترجمه کرده‌است.

همچنین داستان‌هایی از چهار نویسنده بزرگ ارمنی، (آلکساندر شیروانزاده، نار-دوس، هوهانس تومانیان، روبن سواک)، تحت عنوان «داستان‌های ارمنی» را به فارسی ترجمه و در کتابی تحت عنوان داستان‌های ارمنی در سال ۱۳۳۶خ. (۱۹۵۷م) به چاپ رساند. کتاب داستان‌های ارمنی شامل هفت داستان از افسانه‌های محلی و اساطیری مردم ارمنی می‌باشد. هر یک از این افسانه‌ها دارای قدمتی کهن است.

هایک گاراگاش در سال ۱۲ اردیبهشت ۱۳۳۹ (۲ مه ۱۹۶۰) در تهران درگذشت.

• یک نگاه (نویسنده و کارگردان (۱۳۳۱)

• فهرست نویسندگان ارمنی

• http://www.tabrizinfo.com/tabriz/mashahir/garagash.htm. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۷.
• سید محمدی، سید مرتضی (۱۳۷۸). فرهنگ کارگردانان سینمای ایران ۱۳۷۷–۱۳۰۹. تهران: نشر سیمرو. شابک ۹۶۴-۵۶۸۵-۳۵-۴.
• ارامنه و سینمای ایران، به کوشش گروه تحقیق و پژوهش سینما.، تهران: انتشارات روزنه کار، ۱۳۸۳، شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸
• لازاریان، ژانت دیگرانوهی (۱۳۸۲). «مطبوعات». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. ص. ۱۸۹. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
• هایک گاراگاش در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
• «هایک کاراکاش». دریافت‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸.