هویزه

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۹٬۴۸۱ نفر (در ۴٬۹۰۴ خانوار ) بوده‌است.

هویزه بخاطر جنگ ایران و عراق شهرت دارد. این شهر با یورش نیروهای عراقی تصرف شد و به‌طور صد در صد تخریب گردید. تنها آثار باقی‌مانده از شهر، قدم‌گاه عباس و خرابه‌های چند ساختمان است.

اکثر ساکنین این شهر از طوایف عرب بوده و به زبان عربی لهجه بین‌النهرین سخن می‌گویند. طوایف معروف این شهر قبیله نیس (آل مذحج)، نوادگان شیخ ابراهیم بن مالک اشتر ، قبیله بنی ساله ، عشیره اهل جرف و عشیره ساکی می‌باشند.

این شهر قدمت زیاد دارد و ابن بطوطه در مورد آن در کتابش می‌نویسد و زمانی در این شهر حوزه علمیه بزرگی بود که قریب به چهارصد مجتهد داشت و از اندلس و نجف در آن درس می‌خواندند و اخیراً سید محمدعلی موسوی جزایری هویزه را به عنوان پایتخت فرهنگی استان خوزستان معرفی کرد.

از جمله علمای اهل هویزه:

• علامه شیخ محمد کرمی الهویزی
• عبدالحسین الهویزی
• منصور هاشمی عاصی
• مفسر نور الثقلین.

به گفته راجر سیوری، خوزستان سرزمین مردمان هوزی یا حوزی (که استرابون و پلینیوس از آن به اسم اوزی ذکر کرده‌اند) است. این استان با عیلامیان باستان و شوش کم و بیش مرتبط است. نام اهواز، شوش و حویزه منعکس‌کننده ساکنین این منطقه در زمان عیلامیان بوده‌است. واژهٔ اوز در عربی به صورت هوز و گاه به صورت حوز درآمده است. کلمه اهواز نیز در عربی جمع هوز است و اهواز به معنای هوزی‌ها که در متون اسلامی به اسم مدینة الاهواز به معنای شهر هوزی‌ها آمده‌است و کلمهٔ هویزه هم بر وزن فُعیله به معنای هوز کوچک نیز از همین ریشه گرفته شده‌است.

این شهر توسط دبیس بن عفیف اسدی ساخته شد و در زمان خلیفه طائی ۳۸۱–۳۶۳ ه‍.ق / ۹۷۴–۹۹۱ م بازسازی شد