وزیر کشور (ایران)
وزیر کشور (با نام سابق وزیر داخله) وزیر وزارت‌خانهٔ کشور و یکی از اعضای هیئت دولت جمهوری اسلامی ایران است.
| وزیر کشور | |
|---|---|
| وزارت کشور | |
| عضوی از | شورای عالی امنیت ملی |
| اقامت‌گاه | ساختمان وزارت کشور |
| جایگاه | تهران، ایران |
| گمارنده | رئیس‌جمهور با رأی اعتماد مجلس |
| بنیادگذاری | ۱۲۳۷ |
| بنیان‌گذار | ناصرالدین‌شاه |
| نخستین دارنده | فرخ‌خان غفاری |
به جز دورهٔ دوم وزارت عبدالله نوری (۱۳۷۷–۱۳۷۶) و دورهٔ کوتاه وزارت علی کردان (۱۳۸۷)، وزیر کشور معمولاً به عنوان جانشین فرمانده کل نیروهای مسلح در فرماندهی انتظامی منصوب می‌شود با این حال حق عزل و نصب فرماندهان را ندارد. وزیر کشور ریاست شورای امنیت کشور (یکی از شوراهای فرعی شورای عالی امنیت ملی) را نیز بر عهده دارد و ستاد امر به معروف و نهی از منکر نیز محسوب می‌شود. گفته می‌شود که انتخاب وزیر کشور از سوی رئیس‌جمهور، با هماهنگی رهبر جمهوری اسلامی ایران صورت می‌گیرد.
مسئولیت‌ها
رئیس شورای امنیت کشور
بر اساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی، شورای امنیت کشور به عنوان شورای فرعی و زیرمجموعه شورای عالی امنیت ملی است، که در حدود قوانین و در چارچوب مصوبات شورای عالی امنیت ملی، وظایفی همچون تأمین امنیت داخلی کشور، هماهنگی بین شورای تأمین استان‌ها، هماهنگی بین نیروهای انتظامی و امنیتی در تأمین امنیت داخلی کشور و استان‌ها، تعیین چارچوب حفاظت از شخصیت‌ها (به غیر از حفاظت مربوط به شخصیت‌های عالی‌رتبه و طراز اول کشور که به عهده شورای عالی امنیت ملی است)، تعیین چارچوب صدور مجوز حمل و نگهداری سلاح و مهمات و مواد ناریه مجاز و جمع‌آوری سلاح و مهمات و تجهیزات غیرمجاز و سایر موارد مذکور در قانون یا مواردی که از سوی شورای عالی امنیت ملی بر عهده این شورا گذاشته می‌شود را بر عهده دارد. ریاست شورای امنیت کشور به عنوان یکی از شوراهای فرعی و زیر مجموعه شورای عالی امنیت ملی با رئیس‌جمهور یا فردی است که توسط رئیس‌جمهور انتخاب می‌شود. با توجه به همگرایی و تناسب اختیارات وزارت کشور با شورای امنیت کشور، وزیر کشور طی حکمی از سوی رئیس‌جمهور به ریاست شورای امنیت کشور منصوب می‌شود.
جانشین فرمانده کل قوا در فراجا
مطابق روال مرسوم در هر دوره پس از انتخاب و استقرار دولت، در اغلب موارد رهبر جمهوری اسلامی ایران طی حکمی وزیر کشور را به جانشینی فرمانده کل قوا در فرماندهی انتظامی منصوب می‌کند و اختیاراتش در امور فرماندهی انتظامی به وزیر کشور تفویض می‌شود. گرچه در دولت سید محمد خاتمی، رهبر جمهوری اسلامی از تفویض جانشینی خود در فرماندهی انتظامی به عبدالله نوری خودداری کرد، ولی این جانشینی به سید عبدالواحد موسوی لاری (دومین وزیر کشور دولت خاتمی) تفویض گردید. همچنین پس از دوره وزارت مصطفی پورمحمدی این جانشینی به سیدمهدی هاشمی، سرپرست وقت وزارت کشور تفویض نشد و علی کردان در چند ماهی که وزارت کشور را در دولت نهم بر عهده داشت نیز این حکم را دریافت نکرد.
معاونان
| وضعیت |
|---|
| سازمان‌های سیاسی |
|
نظامی
کانون دانشگاهیان ایران اسلامی
|
| جایگاه | نام | تاریخ انتصاب | م. | |
|---|---|---|---|---|
| معاون امنیتی و انتظامی | سید مجید میراحمدی | ۵ دی ۱۴۰۰ | ||
| معاون توسعه مدیریت و منابع | میکائیل راسخی | ۱۱ آبان ۱۴۰۱ | ||
| معاون سیاسی | محمدرضا غلامرضا | ۱۲ تیر ۱۴۰۱ | ||
| معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی | مهدی جمالی‌نژاد | ۷ مهر ۱۳۹۷ | ||
| معاون هماهنگی استان‌ها | ابوطالب شفقت | ۱۱ آبان ۱۴۰۱ | ||
| معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای | محسن کوشش‌تبار | ۲۹ مهر ۱۴۰۰ | ||
| اسفند ۱۴۰۰ | ||||
| رئیس سازمان امور اجتماعی کشور | محمد عباسی | ۸ فروردین ۱۴۰۱ | ||
| رئیس سازمان مدیریت بحران کشور | محمدحسن نامی | ۱ اسفند ۱۴۰۰ | ||
| رئیس سازمان ثبت احوال کشور | هاشم کارگر | ۲۸ آذر ۱۴۰۰ | ||
| قائم‌مقام وزیر در امور حقوقی و مجلس | علیرضا احمدی | ۱۰ خرداد ۱۴۰۱ | ||
فهرست
| وضعیت |
|---|
| سازمان‌های سیاسی |
|
نظامی
نهضت آزادی ایران
مجمع روحانیون مبارز
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران
جامعه اسلامی مهندسین
|
| ر. | نام | نگاره | آغاز تصدی | پایان تصدی | دولت | رئیس دولت | م. | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | احمد صدر حاج‌سیدجوادی (۱۳۹۲–۱۲۹۶) | ۲۴ بهمن ۱۳۵۷ | ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ | موقت | بازرگان | |||
| ۲ | هاشم صباغیان (زادهٔ ۱۳۱۶) | ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ | ۱۵ آبان ۱۳۵۸ | |||||
| – | اکبر هاشمی رفسنجانی (۱۳۹۵–۱۳۱۳) سرپرست | ۲۱ آبان ۱۳۵۸ | ۷ اسفند ۱۳۵۸ | موقتشورای انقلاب | بهشتی | |||
| – | محمدرضا مهدوی کنی (۱۳۹۳–۱۳۱۰) | ۷ اسفند ۱۳۵۸ | ۱۹ شهریور ۱۳۵۹ | بنی‌صدر | ||||
| ۳ | ۱۹ شهریور ۱۳۵۹ | ۱۲ شهریور ۱۳۶۰ | نخست | رجایی | ||||
| دوم | باهنر | |||||||
| ۴ | سید کمال‌الدین نیک‌روش (زادهٔ ۱۳۲۳) | ۱۲ شهریور ۱۳۶۰ | ۲۴ آذر ۱۳۶۰ | موقت | مهدوی کنی | |||
| ۵ | علی‌اکبر ناطق نوری (زادهٔ ۱۳۲۳) | ۲۴ آذر ۱۳۶۰ | ۶ آبان ۱۳۶۴ | سوم | موسوی | |||
| ۶ | سید علی‌اکبر محتشمی‌پور (۱۴۰۰–۱۳۲۶) | ۶ آبان ۱۳۶۴ | ۷ شهریور ۱۳۶۸ | چهارم | ||||
| ۷ | عبدالله نوری (زادهٔ ۱۳۲۸) | ۷ شهریور ۱۳۶۸ | ۲۵ مرداد ۱۳۷۲ | پنجم | هاشمی | |||
| ۸ | علی‌محمد بشارتی (زادهٔ ۱۳۲۳) | ۲۵ مرداد ۱۳۷۲ | ۲۹ مرداد ۱۳۷۶ | ششم | ||||
| (۷) | عبدالله نوری (زادهٔ ۱۳۲۸) | ۲۹ مرداد ۱۳۷۶ | ۳۱ خرداد ۱۳۷۷ | هفتم | خاتمی | |||
| – | سید مصطفی تاج‌زاده (زادهٔ ۱۳۳۵) سرپرست | ۳۱ خرداد ۱۳۷۷ | ۳۱ تیر ۱۳۷۷ | |||||
| ۹ | سید عبدالواحد موسوی لاری (زادهٔ ۱۳۳۳) | ۳۱ تیر ۱۳۷۷ | ۲ شهریور ۱۳۸۴ | |||||
| هشتم | ||||||||
| ۱۰ | مصطفی پورمحمدی (زادهٔ ۱۳۳۸) | ۲ شهریور ۱۳۸۴ | ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ | نهم | احمدی‌نژاد | |||
| – | سید مهدی هاشمی (زادهٔ ۱۳۴۲) سرپرست | ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ | ۱۵ مرداد ۱۳۸۷ | |||||
| ۱۱ | علی کردان (۱۳۸۸–۱۳۳۷) | ۱۵ مرداد ۱۳۸۷ | ۱۴ آبان ۱۳۸۷ | |||||
| – | کامران دانشجو (زادهٔ ۱۳۳۶) سرپرست | ۱۶ آبان ۱۳۸۷ | ۴ دی ۱۳۸۷ | |||||
| ۱۲ | صادق محصولی (زادهٔ ۱۳۳۸) | ۴ دی ۱۳۸۷ | ۱۲ شهریور ۱۳۸۸ | |||||
| ۱۳ | مصطفی محمدنجار (زادهٔ ۱۳۳۵) | ۱۲ شهریور ۱۳۸۸ | ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ | دهم | ||||
| ۱۴ | عبدالرضا رحمانی فضلی (زادهٔ ۱۳۳۸) | ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ | ۳ شهریور ۱۴۰۰ | یازدهم | روحانی | |||
| دوازدهم | ||||||||
| ۱۵ | احمد وحیدی (زادهٔ ۱۳۳۷) | ۳ شهریور ۱۴۰۰ | متصدی | سیزدهم | رئیسی | |||
منابع
- ↑ باستانی، حسین (۷ مرداد ۱۳۹۶). «آیا انتخاب وزیر کشور بدون صلاحدید رهبر صورت می‌گیرد؟». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ وزیر کشور جانشین فرماندهی کل قوا در امور فرماندهی انتظامی شد
- ↑ پاسخ نامه وزیر کشور
- ↑ حدود اختیارات وزارت کشور دربارهٔ فرماندهی انتظامی
- ↑ صادق محصولی جانشین فرمانده کل قوا در فرماندهی انتظامی شد
- ↑ «انتصابات جدید در وزارت کشور». پرتال خبری وزارت کشور. ۵ دی ۱۴۰۰.
- ↑ «تغییرات مدیریتی جدید در وزارت کشور». ایرنا. ۱۱ آبان ۱۴۰۱.
- ↑ ««محمدرضا غلامرضا» معاون سیاسی وزارت کشور شد». ایرنا. ۱۲ تیر ۱۴۰۱.
- ↑ «معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزير کشور منصوب شد». خبرگزاری فارس. ۷ مهر ۱۳۹۷.
- ↑ عمادی حیدری، حمدالله (۲۹ مهر ۱۴۰۰). «انتصاب سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای وزارت کشور». ایرنا.
- ↑ شمس، مهسا (۸ فروردین ۱۴۰۱). «محمد عباسی رئیس سازمان امور اجتماعی کشور شد». خبرگزاری مهر.
- ↑ ««نامی» رئیس سازمان مدیریت بحران کشور شد». ایرنا. ۱ اسفند ۱۴۰۰.
- ↑ «رئیس جدید سازمان ثبت احوال معارفه شد». خبرگزاری مهر. ۲۸ آذر ۱۴۰۰.
- ↑ «قائم‌مقام وزیر کشور در امور مجلس منصوب شد». خبرگزاری مهر. ۱۰ خرداد ۱۴۰۱.
- ↑ «اعضای کابینه بازرگان». اطلاعات (۱۵۷۸۴): ۲. ۲۴ بهمن ۱۳۵۷ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
- ↑ «کابینه بازرگان ترمیم شد». اطلاعات (۱۵۸۸۴): ۲. ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
- ↑ «مسئولان تازه وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها». اطلاعات (۱۶۰۰۱): ۱۲. ۲۲ آبان ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
- ↑ «مهدوی کنی سرپرست وزارت کشور شد». اطلاعات (۱۶۰۸۵): ۱۲. ۸ اسفند ۱۳۵۸ – به واسطهٔ ویکی‌انبار.
- ↑ «تبلور حماسه دوم خرداد، در رأی اعتماد قاطع مجلس به دولت خاتمی». همشهری. سال پنجم (۱۳۳۵). ۳۰ مرداد ۱۳۷۶.
- ↑ «عبدالله نوری به سمت معاون توسعه و امور اجتماعی رئیس‌جمهوری منصوب شد». همشهری. سال ششم (۱۵۷۲). ۱ تیر ۱۳۷۷.
- ↑ «توسعه سیاسی، محور برنامه‌های موسوی لاری است». همشهری. سال ششم (۱۵۹۶). ۱ مرداد ۱۳۷۷.
- ↑ «نخستین جلسه هیئت وزیران جدید تشکیل شد». همشهری. سال نهم (۲۴۸۴). ۳ شهریور ۱۳۸۰.
- ↑ «نتیجه نهایی آرای کابینه احمدی‌نژاد». ایسنا. ۲ شهریور ۱۳۸۴.
- ↑ «انتصاب سید مهدی هاشمی به عنوان سرپرست وزارت کشور». ایسنا. ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۷.
- ↑ «رأی اعتماد نمایندگان مجلس هشتم به ۱۸ وزیر پیشنهادی رئیس‌جمهور». ایسنا. ۱۲ شهریور ۱۳۸۸.
- ↑ «اعتماد مجلس به ۱۵ عضو کابینه تدبیر و امید». ایرنا. ۲۴ مرداد ۱۳۹۲.
- ↑ «مجلس به ۱۸ وزیر پیشنهادی رأی اعتماد داد». ایرنا. ۳ شهریور ۱۴۰۰.
برای مطالعه بیشتر
- روحانی، مهدی؛ سلیمانی، مصطفی؛ الهیاری، شهناز (۱۳۸۰). رحیمی اصفهانی، عباسعلی، ویراستار. مجموعه وظایف و اختیارات وزیر کشور همراه با فهرست تاریخی و موضوعی و زیرنویس‌های راهنما. تهران: اداره کل تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور.
| مناصب سیاسی | ||
|---|---|---|
| عنوان جدید | عضو هیئت دولت اکنون–۱۲۳۷ | در حال تصدی |
| عنوان جدید | رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز ۱۳۸۳–۱۳۷۹ | پسین: نماینده ویژه رئیس‌جمهور |
| مناصب حکومتی | ||
| عنوان جدید | رئیس شورای امنیت کشور اکنون–۱۳۶۲ | در حال تصدی |