پل لاتیدان

پل لاتیدان یک بنای تاریخی مربوط به دوره صفویه  است که در ۸۰ کیلومتری غرب بندرعباس، بین سه روستای نیمه کار، کلمتلی و آرابی، استان هرمزگان قرار دارد. این اثر در تاریخ یکم اردیبهشت ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۰۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

این پل، بر روی رودخانهٔ کول در جاده لار و ۸۰ کیلومتری غرب بندرعباس قرار دارد، از این‌رو به پل کول نیز معروف است.

در میان دهانه‌های این پل، چشمه اتاق‌هایی در دو اشکوب ساخته شده که بر زیبایی این سازه، افزوده‌است. این پل، یکی از والاترین نمونه‌های پل‌سازی تاریخی کشور است.

این بنای باشکوه با قدمتی افزون بر ۵۰۰ سال، دارای ۲۳۳ دهانه و بیش از ۱۰۰۰ متر درازا بوده و در صدر فهرست طولانی ترین پل‌های تاریخی ایران قرار داشته است اما علیرغم ثبت در آثار ملی میراث فرهنگی در سال ۱۳۷۷ خورشیدی، هم اکنون به عنوان یک اثر تاریخی مهجورمانده و کمترشناخته شده برای مردمان هرمزگان و گردشگران، در آستانه ویرانی کامل قرار دارد.

جهانگردان و مورخان چنین روایت می کنند که پل ساروجی «لاتیدان» با معماری و مصالح مختص جغرافیا و اقلیم جنوب ایران، با سرمایه یک بازرگانی هرمزگانی مقیم هندوستان در فاصله ۷۰ کیلومتری غرب شهر ۴۰۰ ساله «بندرعباس» و بر روی رودخانه سیلابی «کل یا کر» ساخته شده و مهم ترین سازه بازمانده از دوران شکوفایی «جاده ادویه یا فلفل» در دوره زمانی قبل و بعد از سلسله صفویه به شمار می رود.

این پل تاریخی در زمان‌های دور محور ارتباطی بندرعباس به لارستان بوده از روستاهای لاتیدان، مُغ احمد، دشت سراهو، کاروانسرای جونگوی، آرابی، قلعه پارو و کهورستان عبور کرده و به لارستان می‌رسد. با وجود اینکه درازای پل لاتیدان (پل‌کول)، سه برابر سی و سه پل اصفهان است و تاکنون گام‌های اندکی برای بازسازی، استحکام‌بخشی و نگاه‌داری این پل برداشته شده‌است. به‌گونه‌ای که تنها در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۶، بازسازی اندکی بر روی آن به عمل آمده‌است.

از آن‌جا که این پل، در مسیر آبراهه‌های چندی قرار دارد و در فصل بارندگی، حجم آب در زیر پل بسیار زیاد است، از این رو باید با تعیین اعتبارات ملی برای این اثر ملی، کار بررسی‌های استحکام‌بخشی و بازسازی این پل آغاز شود، پیش از آن‌که این اثر که پس از گذشت سال‌ها بر اثر یک سیلاب سر برآورده‌است، در اثر سیلاب دیگری فرو ریزد و نابود شود.