پنتوز
پنتوز یا تک‌قندی پنج کربنه (به انگلیسی: Pentose)، یکی از تک‌قندی‌ها است که دارای پنج اتم کربن است. تک‌قندی‌های پنج کربنه که به دو دسته تقسیم می‌شوند، شامل آلدوپنتوها؛ که دارای گروه عاملی آلدهید در جایگاه ۱ هستند، و کتوپنتوزها؛ که دارای یک گروه عاملی کتون در جایگاه ۲ یا ۳ هستند را شامل می‌شوند. بسپاری که از تک‌قندی پنج کربنه یا پنتوز به وجود می‌آید پنتوسان نام دارد.
آلدوپنتوز
آلدوپنتوزها دارای ۳ مرکز کایرال هستند، بنابراین امکان داشتن ۸ ایزومرفضایی (در زیر نمایش داده شده‌اند) را دارا می‌باشند.
D-آرابینوز | D-لیگزوز | D-ریبوز | D-گزیلوز |
L-آرابینوز | L-لیگزوز | L-ریبوز | L-گزیلوز |
کتوپنتوز
کتوپنتوزها ی دارای گروه عاملی کتون در جایگاه ۲ (کتوپنتوز-۲) حاوی ۲ مرکز کایرال هستند، بنابراین امکان داشتن ۴ ایزومرفضایی (در زیر نمایش داده شده‌اند) را دارا می‌باشند. کتوپنتوزها ی دارای گروه عاملی کتون در جایگاه ۳ (کتوپنتوز-۳) بسیار کمیاب هستند.
D-ریبولوز | D-Xylulose |
L-ریبولوز | L-Xylulose |
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Pentose». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۳.