پهلوی کتیبهای
پهلوی کتیبهای ساسانی یک شیوه نوشتاری برای زبان فارسی میانه بوده است.
پهلوی کتیبهای | |
---|---|
نوع | ابجد |
زبانها | زبانهای_ایرانی#ایرانی_میانه |
دورهٔ زمانی | 171–38 BC |
سامانهٔ مادر |
الفبای_آرامی
|
ایزو ۱۵۹۲۴ | Phli, 131 |
جهت | راست به چپ |
مخفف یونیکد | Inscriptional Pahlavi |
دامنه یونیکد | U+10B60–U+10B7F |
از شواهد اولیه می توان به کتیبه نوشته های پهلوی بر روی سکه ها و مهرها و سنگ نوشته های پادشاهان ساسانی و سایر افراد برجسته مانند کارتیر اشاره کرد.
در اواخر دورانی که زبان فارسی میانه گویشورانی داشته است برای سکه ها و نیز سنگ نوشته ها از همان خط پهلوی کتابی به جای کتیبه ای استفاده می شده است.
حروف
پهلوی کتیبه ای از 19 حرف غیر متصل استفاده می کند :
نام | تصویر | نویسه | IPA |
---|---|---|---|
الف | 𐭠 | / a /، / aː / | |
بث | 𐭡 | / b / ، / w / | |
گیمل | 𐭢 | / ɡ / ، / j / | |
دلت | 𐭣 | /d/, /j/ | |
هه | 𐭤 | /h/ | |
واو آیین رش | 𐭥 | / w / ، / ʕ / ، / r / | |
زایین | 𐭦 | / z / | |
هث | 𐭧 | / h / ، / x / | |
تت | 𐭨 | / tˤ / | |
یود | 𐭩 | / j / ، / eː / ، / iː / ، / d̠͡ʒ / | |
کاف | 𐭪 | / k / ، / ɡ / | |
لامده | 𐭫 | / l / ، / r / | |
مم قوف | 𐭬 | / m / ، / q / | |
نون | 𐭭 | / n / | |
سامخ | 𐭮 | / s / ، / h / | |
په | 𐭯 | / p / ، / b / ، / f / | |
سادء | 𐭰 | / t̠͡ʃ / ، / d̠͡ʒ / ، / z / | |
شین | 𐭱 | / ʃ / | |
تاو | 𐭲 | / t / ، / d / |
- ^ Letter names are based on the corresponding Imperial Aramaic characters
شماره ها
پهلوی کتیبه ای اعداد خاص خود را دارد:
مقدار | 1 | 2 | 3 | 4 | 10 | 20 | 100 | 1000 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
نشانه | تصویر | ||||||||
نویسه | 𐭸 | 𐭹 | 𐭺 | 𐭻 | 𐭼 | 𐭽 | 𐭾 | 𐭿 |
اعداد از راست به چپ نوشته می شوند. اعداد بدون ارتباط عددی معنادار به یکدیگر افزوده می شوند. به عنوان مثال ، 24 به صورت 𐭽𐭻 نوشته می شود (20 + 4).
یونیکد
نسخه پهلوی کتیبه ای با انتشار نسخه 5.2 یونیکد در اکتبر 2009 به این استاندارد اضافه شد.
بلوک یونیکد مربوط به پهلوی کتیبه ای U+10B60–U+10B7F است:
پهلوی کتیبه ای | ||||||||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+10B6x | 𐭠 | 𐭡 | 𐭢 | 𐭣 | 𐭤 | 𐭥 | 𐭦 | 𐭧 | 𐭨 | 𐭩 | 𐭪 | 𐭫 | 𐭬 | 𐭭 | 𐭮 | 𐭯 |
U+10B7x | 𐭰 | 𐭱 | 𐭲 | 𐭸 | 𐭹 | 𐭺 | 𐭻 | 𐭼 | 𐭽 | 𐭾 | 𐭿 | |||||
نکات: |
گالری
متن پهلوی کتیبه ای از شاپور سوم در طاق بستان ، قرن چهارم
کرتیر کتیبه 's در نقش رجب
سکه اردشیر بابکان (r. 224–42) با نوشته های پهلوی کتیبهای
منابع
- ↑ Everson, Michael; Pournader, Roozbeh (2007-08-24). "L2/07-207R: Proposal for encoding the Inscriptional Parthian, Inscriptional Pahlavi, and Psalter Pahlavi scripts in the SMP of the UCS" (PDF).
- ↑ Livinsky, BA; Guang‐Da, Zhang; Samghabadi, R Shabani; Masson, Vadim Mikhaĭlovich (March 1999), Dani, Ahmad Hasan (ed.), History of civilizations of Central Asia, Multiple history, vol. 3. The crossroads of civilizations: A.D. 250 to 750, Delhi: Motilal Banarsidass, p. 89, ISBN 978-81-208-1540-7.
- ↑ دنیل, پیتر تی; برایت, ویلیام, eds. (1996). سیستمهای نوشتاری جهانی. موسسه انتشارات دانشگاه آکسفورد. pp. 518. ISBN 978-0195079937.