کاخ هفت‌دست و کوشک آیینه‌خانه

عمارات باغ سعادت آباد و کاخ آیینه خانه به فرمان شاه عباس دوم ساخته شده‌است.

مکان آن در جنوب زاینده رود در فاصله میان پل خواجو و پل جویی (که در آن زمان حکم پل اختصاص این مجموعه را داشت) قرار داشت.

کاخ آیینه‌خانه دارای ایوان و استخری همانند چهل‌ستون به مساحت پنجاه هزار مترمربع با بلندای ۴۱ متر بود با این تفاوت که شمار ستون‌های ایوان ۱۶ عدد و با فاصلهٔ ۶۲ متر از زاینده رود بوده‌است. از ویژگی‌های این بنا نصب آیینه‌هایی به ابعاد ۵/۲ متر و بزرگتر بوده و مکانی برای تفریح و سرگرمی به شمار می‌رفته‌است.

در کتاب نصف جهان فی تعریف الاصفهان (نوشته محمدمهدی اصفهانی ۱۳۱۴ قمری) آمده است: هفت دست در اصل هفت دستگاه کاخ بوده که در آن زمان تنها یکی از آن‌ها باقی‌مانده بوده است. بیش از بیست هزار زرع زمین با زیر عماراتش بود و گرداگرد صد حجره‌های تو در تو همه گچبری و زراندود، میناکاری استادانه، محیرالعقول، دو حمام زنانه و مردانه داشت، زمین و ازاره‌ها سنگ مرمر شفاف و حوض‌هایی از مرمر و سنگ سماق و تختگاه شاه عباس دو ساعت‌ها چشم تماشاچیان را خیره می‌داشت». تخت شاه عباس دوم در این کاخ بر روی تخت سنگی بزرگ مرمری مانند آیینه صیقلی به طول هفت متر و عرض بیش از سه متر قرار داشته که موج‌های طبیعی بر جلوه آن می‌افزوده است.

آیینه‌خانه و کاخ هفت دست در سال ۱۲۷۰ شمسی به دستور ظل السلطان، حاکم قاجار اصفهان تخریب شد. بعدها بخشی از محوطه در خیابان قرار گرفت و در بخش دیگری کارخانه نساجی وطن احداث گردید و که پس از تعطیلی این کارخانه تبدیل به منطقه مسکونی گردید و نام پارک آیینه‌خانه و خیابان هفت‌دست همچنان بر آن باقی است.

در فیلم مستند بوی فروردین که به بناهای تخریب شده صفوی اصفهان در دوران قاجار می‌پردازد، به ابنیه باغ سعادت آباد اصفهان به‌خصوص کاخ آیینه خانه نیز پرداخته شده و به صورت بازسازی کامل سه بعدی نمایش داده شده است.

• عکسی از کاخ هفت‌دست

• تصویر پل چوبی و کاخ هفت‌دست در اوایل حکومت قاجار (زمان محمدشاه)

• عکسی از کاخ آیینه‌خانه بر ساحل زاینده رود مربوط به اواخر دوره قاجار. کوه صفه در پس زمینه عکس دیده می‌شود.

• تصویر آیینه‌خانه در اوایل حکومت قاجار (زمان محمدشاه).

• کاخ هفت‌دست در سده نوزدهم

• کوشک آیینه‌خانه

• عمارت نمکدان