کروموزوم همتا
کروموزوم همتا (که به آن همولوگ نیز گفته میشود) جفت کروموزومهایی هستند که با ژنهای با ویژگیهای مشابه درجایگاه کروموزومی متناظر از لحاظ طول، موقعیت سانترومر (میان پار) و الگوی رنگ آمیزی مشابه هستند. یک جفت کروموزوم همتا یک کروموزوم از ارگانیسم مادر و یک کروموزوم از ارگانیسم پدر به ارث میبرد. هر یک از کروموزومها در یک جفت حاوی ویژگیهای مشابه بیولوژیکی مانند رنگ چشم در جایگاه کروموزومی مشابه بر روی کروموزوم است. با این حال هر یک میتواند دارای اللهای یکسان (مثلاً هر دو الل برای چشم آبی رنگ) یا اللهای متفاوت (به عنوان مثال، یک آلل برای چشم آبی و یک آلل برای چشم قهوهای) برای هر ویژگی باشد.
کروموزومهای همتا معمولاً هم طول هستند به جز کروموزومهای جنسی در گونههای مختلف، که در آن کروموزوم X بهطور قابل توجهی بزرگتر از کروموزوم Y است. این کروموزومهای جنسی تنها مناطق کوچکی از همسانی را به اشتراک میگذارند.
انسان دارای ۲۲ جفت کروموزوم غیر جنسی همولوگ (به نام اتوزوم) و دو کروموزوم جنسی است که در مجموع ۴۶ کروموزوم در یک انسان ژنتیکی سالم را به وجود میآورد. هر عضو از این جفتها یکی از پدر و یکی از مادر به ارث برده است. علاوه بر ۲۲ جفت همولوگ اتوزوم، جنس مؤنث دارای یک جفت کروموزوم جنسی (هردو X) و در جنس مذکر یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y است.
پلوئیدی
پلوئیدی تعداد نسخههای همولوگ از هر کروموزوم در یک ارگانیسم است. اگر کروموزومهای یک ارگانیسم را به مجموعههای کاملاً غیر همولوگ دستهبندی کنیم، پلوئیدی تعداد اعضای هر کدام از این مجموعه مجموعهها خواهد بود.
کروماتیدهای خواهر
در میوز کروماتیدهای خواهر دو کپی مشابه از یک کروماتید هستند که توسط یک سانترومر به یکدیگر متصل هستند. این باعث میشود هر یک از چهار گامت حاصل، ترکیب ژنتیکی منحصر به فردی از والدین را داشته باشد که باعث ایجاد تنوع ژنتیکی میشود که بر اساس آن انتخاب طبیعی صورت میپذیرد.