کرچ شدن

کُرچ شدن (به انگلیسی: Broodiness)، به حالتی از مرغ گفته می‌شود که در طی آن مرغ آمادهٔ خوابیدن بر روی تخم و درآوردن جوجه می‌شود.

کرچ مرغ که مستی گونه‌ای دارد برای خوابیدن بر تخم و جوجه برآوردن. کُرک یا کُرُک هم گفته می‌شود. مرغ از آن دسته از ماکیان هست که بیشترین تخم‌گذاری در فصول را به خود اختصاص داده‌است و فقط هنگام کرچ شدن تخم‌گذاری این مرغ قطع می‌شود. در این فرایند مرغ به دلیل تمایل به تولید مثل کرچ می‌شود وطی تخم‌گذاری و با جمع‌آوری تخم دیگر آنچنان تمایل خوردن و بازیگوشی را ندارد و بیشتر اوقات را در لانه سپری می‌کند این باعث می‌شود مرغ طی روزهای آتی روی تخم بخوابد وبعد از بیست ویک روز جوجه‌هایش سر از تخم در می آورند. یک نکته جالب این است که بعد از گذشت ۳ الی ۴ روز با گرفتن نور گوشی با گوشه ای از تخم متوجه شد که آیا تخم نطفه دار است که در صورت عدم رگ و... تخم فاسد شده و باید از زیر مرغ زود تر خارج کنیم تا گرمای مرغ عم به مابقی تخم ها برسد.

البته بلدرچین و بوقلمون و بعضی دیگر از ماکیان هم کرچ می‌شوند. کرچ شدن در هر نژادی از مرغ متفاوت است. بوقلمون ها و بلدرچینی هایی که در دستگاه باز شده ایت هرگز توانایی کرچ شدن را ندارن؛ همین طور بوقلمون های گوشتی و ماشینی. به دلیل کمبود مهر مادری و نبود درک حس مادرانه توسط مادر موجود آن هم هیچ وقت توانایی ان را ندارد. دمایی که مرغ برای تبدیل دارد بین ۳۷ تا ۳۹ می باشد.

عبارت مرغ کرچ در گویش شمیرانی اصطلاحاً برای اشاره به فرد افسرده و گوشه نشین نیز کاربرد دارد. وقتی ‌مرغ ‌تخم‌ می‌گذارد ‌نمی‌گذارد ‌کسی ‌به ‌تخمش ‌دست ‌بزند‌ و ‌اگر ‌کسی ‌بخواهد ‌تخم ‌اورا‌ بردارد ‌شروع‌ به ‌داد و بیداد ‌می‌کند.

پس از تبدیل شدن تخم ها به جوجه مرغ سعی می کند تا حداکثر یک هفته الی ۱۰ روز بر رو تخم های خود بشیند تا سایر تخم ها هم تبدیل شود.