گردیزی
ابوسعید عبدالحیّ بن ضحاک بن محمود گَردیزی جغرافی‌دان و تاریخنگار برجستهٔ ایرانی نیمه اول قرن پنجم هجری، در روزگار سلطنت عبدالرشید غزنوی، پسر سلطان محمود غزنوی، بود. از احوال او اطلاعاتی در دست نیست جز این که منسوب به گردیز در یک منزلی غزنه بر جادهٔ هند است. گردیزی در غزنین سکونت داشت و در همین شهر کتاب خود را نوشت. در اواخر زندگی، ابوریحان بیرونی (درگذشتهٔ ۴۴۰ ه.ق) با او دیدار کرد. اثر برجستهٔ او زین الاخبار مشهور به تاریخ گردیزی پیرامون سال ۴۴۰ هجری قمری نگاشته شده‌است، و مشتمل است بر تاریخ عالم و اسلام از قدیم‌ترین روزگار تا اندکی بعد از ۴۴۰ مقارن با پایان پادشاهی مودود غزنوی، پسر سلطان محمد غزنوی، که به نثری پخته نوشته شده‌است. از مختصات کلام گردیزی رعایت جانب ایجاز، ذکر رئوس حوادث و اجتناب از اطناب و عدم ورود در جزئیات است. با آن که در کلام گردیزی لغات تازی کم نیست، اما شیوهٔ نگارش او کهنه و نزدیک به نثر سامانی است.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Bosworth, C. Edmund. "GARDĪZĪ, ABŪ SAʿĪD ʿABD-al-ḤAYY". ENCYCLOPÆDIA IRANICA. Retrieved 2 December 2016.
GARDĪZĪ, ABŪ SAʿĪD ʿABD-al-ḤAYY b. Żaḥḥāk b. Maḥmūd, Persian historian of the early 5th/11th century.
- * اثرآفرینان، زندگینامهٔ نام‌آوران فرهنگی ایران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
- هاشم رضی، متون شرقی و سنتی زرتشتی، جلد دوم، انتشارات بهجت، شابک ۹۶۴-۶۶۷۱-۶۴-۰
- شورای گسترش زبان فارسی بایگانی‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine