گوتلوب فرگه
فریدریش لودویگ گوتلوب فرگه (آلمانی: Friedrich Ludwig Gottlob Frege; زادهٔ ۱۸۴۸ – درگذشتهٔ ۱۹۲۵) ریاضیدان، منطقدان و فیلسوف برجستهٔ آلمانی در اواخر سدهٔ نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی است.
فریدریش لودویگ گوتلوب فرگه | |
---|---|
زادهٔ | ۸ نوامبر ۱۸۴۸ ویسمار |
درگذشت | ۲۶ ژوئیهٔ ۱۹۲۵ (۷۶ سال) Bad Kleinen |
ملیت | آلمان |
شناختهشده برای | پایه گذار منطق مدرن امیخته به ریاضی |
پیشینه علمی | |
شاخه(ها) | ریاضی، فلسفه، منطق |
دستگاه صوری او، در واقع، عبارت بود از حساب محمولات برای نمایش منطق تفکّر و استنباط (Inference)، و فرگه با ایجاد این نظام صوری سهم بهسزایی در بنیانگذاری منطق نوین دارد.
زندگینامه
در بارهٔ زندگی شخصی وی یافتههای زیادی در دسترس نیست. گفته شده که زندگانی وی آکنده از مصیبت بودهاست. او در ۸ نوامبر ۱۸۴۸ در ویسمار در مکلنبورگ-فورپومرن، ناحیهای در شمال آلمان زاده شد. هجده ساله که بود پدر و در ۳۰ سالگی مادرش را از دست دادهاست. در این که فرزندی داشته یا نه میان محققان اختلاف وجود دارد. باور بر این است که تمام فرزندان وی در جوانی با مرگ هم آغوش شدهاند و همسرش نیز به مرگی زود هنگام مردهاست. فرگه در بیشتر زمان عمرش از بیماری رنجور بود. پسر خواندهٔ وی به نام آلفرد پس از مرگش زنده ماند ولی او هم در جنگ کشته شد.
تحصیلات
فرگه در ۲۱ سالگی وارد دانشگاه ینا شد. دو سال بعد به دانشگاه گوتینگن رفت، جایی که وی دکترایش در هندسه را گرفت. وی بلافاصله برای گرفتن پستی به دانشگاه ینا بازگشت، ولی گرفتن آن پست هیچ حمایت مالیای را برای وی در پی نداشت و ناچار شد از مادرش کمک بگیرد. او در دانشگاه ینا باقی ماند تا این که به مقام استاد تمام افتخاری در ۱۸۹۶ دست یافت. وی سرانجام در سال ۱۹۱۸ بازنشست شد.
منطق عینی است
مطلب وی به طور کلی از این قرار است: چیزی از چیز دیگری یا لازم میابد یا نمی اید و در هر صورت این اثر یا امر, ارتباطی با روانشناسی ادمی ندارد.به کلی میتوان گفت منطق ساخته دستگاه فکری انسان نیست.روابط منطقی کاملا از ذهن مستقل, و موجودات میتوانند این رابطه را کامل درک,نادیده و یا ناقص درک کنند و غیره حالات دیگر.گزاره های منطقی حقایقی عینی هستند که ما ممکن است انهارا درک کنیم و یا بلعکس,ولی ارتباطی با وجوه فکر و عقلی بشر ندارد.قبل از این,پرسش فلسفی دکارت که <من چه میتوانم بدانم؟> نفوذی در ریشه فلسفه غربی کرده بود که معرفت شناسی عامل اصلی شناخت و فهم ما از جهان معرفی میشد و اینگونه فکر می کردن که :<موضوع عمده تحقیق در ذهن افراد میگذرد>.در صورتی که فرگه این را قبول نکرد و گفت فلسفه باید بر پایه منطق باشد.
منابع
- گوتلوب فرگه، دائرةالمعارف فلسفهٔ استانفورد (انگلیسی)