فایرفاکس
موزیلا فایرفاکس (به انگلیسی: Mozilla Firefox) یا به‌سادگی فایرفاکس، یک مرورگر وب آزاد و متن-باز برگرفته از مجموعه نرم‌افزار اینترنت موزیلا (en) است که توسط بنیاد موزیلا و شرکت موزیلا توسعه و پشتیبانی می‌شود. فایرفاکس از موتور چیدمان گکو برای ارائه صفحات وب استفاده می‌کند، که استانداردهای وب را پیاده‌سازی می‌کند. فایرفاکس به‌طور رسمی برای ویندوز ۷ یا جدیدتر، مک‌اواس و لینوکس و همچنین برای اندروید و آی‌اواس نیز در دسترس است. با این حال، نسخه آی‌اواس به دلیل محدودیت‌های سکو مانند سایر مرورگرها، از موتور وب‌کیت به جای گکو استفاده می‌کند.فایرفاکس مرتبا در حال بروزرسانی است و در هر بروزرسانی، توسعه دهندگان آن سعی بر آن داشته تا مشکلات گزارش شده را برطرف نمایند.
فایرفاکس نسخه 100 در حال اجرا در ویندوز 11 | |
| توسعه‌دهنده(ها) | بنیاد موزیلا و مشارکت‌کنندگان شرکت موزیلا |
|---|---|
| انتشار ابتدایی | ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۲ |
| مخزن | |
| نوشته‌شده با | سی پلاس‌پلاس، جاوااسکریپت، سی، اچ‌تی‌ام‌ال، راست |
| موتور | گکو، اسپایدرمانکی، وب‌کیت (فقط آی‌اواس) |
| سیستم‌عامل | مایکروسافت ویندوز، مک‌اواس، لینوکس، اندروید، آی‌اواس (پورت‌های غیررسمی به یونیکس و بی‌اس‌دی، سولاریس، اوپن‌سولاریس، illumos) |
| همراه با | فایرفاکس اواس، اوبونتو |
| حجم |
|
| استاندارد(ها) | اچ‌تی‌ام‌ال۵، شیوه‌نامه آبشاری، آراس‌اس، اتم |
| در دسترس به | ۹۱ |
| گونه | مرورگر وب خوراک‌خوان مرورگر همراه |
| پروانه | پروانه همگانی موزیلا ۲٫۰ |
| وبگاه | |
(رده) |
|---|
| محتویات |
| خاستگاه و اصل‌و‌نسب |
این مرورگر در ابتدا بیشتر بین کاربران لینوکس محبوبیت داشت، ولی رفته‌رفته با پدیدار شدن مشکلات امنیتی در اینترنت اکسپلورر پراستفاده‌ترین مرورگر وب، کاربران دیگر سیستم‌عامل‌ها از قبیل ویندوز و مکینتاش نیز استفاده از این مرورگر وب را آغاز کردند تا جایی که بدون نصب پیش‌فرض روی ویندوز یا مکینتاش، طی چند سال پراستفاده‌ترین مرورگر وب جهان بود.
فایرفاکس محبوبیت خود را مدیون داشتن سطح بالایی از قابلیت‌های سفارشی‌سازی و افزونه‌هایش است.
نام
نام این مرورگر وب برخلاف واژه «فاکس» (روباه) و لوگوی آن که شبیه روباه سرخ است، بنا به گفته مقامات موزیلا در حقیقت یک پاندای سرخ است.
ویژگی‌ها
- ویژگی اسکرین شات‌گیری از صفحه وب و اشتراک‌گذاری آن در نسخه (Quantum 57.0) به بالا
- سرعت دو برابر نسبت به نسخه‌های پیشین
- ۳۰٪ مصرف کمتر رم نسبت به مرورگر گوگل کروم
- امکان کشیدن و رها کردن متن به جعبه جستجو
ویژگی وبگردی به صورت ناشناس و از بین بردن تمامی اطلاعات مرورگر بعد از بسته شدن پنجره مرورگر
- با گسترش وب و اهمیت تبلیغات، طراحان وب‌سایت‌ها به فکر ایجاد صفحاتی افتادند که بدون خواست کاربر گشوده شوند، با استفاده از امکان pop-up blocker، این صفحات امکان ایجاد مزاحمت را ندارند.
- امکان گشودن چند صفحه در یک پنجره (tabbed browsing) و کشیدن و رها کردن (drag-and-drop) آنها.
- پشتیبانی از RSS و اتم
- امکان مدیریت و پاک کردن آسان اطلاعات شخصی.
- امکان کشیدن و رها کردن متن به جعبه جستجو.
- پشتیبانی از SVG و CSS2 و CSS3 و JavaScript
- پشتیبانی از صفحات طراحی‌شده با فناوری ای‌جکس (AJAX)
- پشتیبانی از ویژگی‌های ویژهٔ CMSهای رایج
- ده‌ها ویژگی مختلف دیگر
توانایی سفارشی‌سازی
یکی از ویژگی‌های فایرفاکس امکان تغییر آن به سلیقه هر فرد است. برای این کار فایرفاکس دو مورد را در نظر گرفته‌است. اول توانایی‌های مرورگر وب، دوم ظاهر آن.
سفارشی‌سازی توانایی‌های فایرفاکس با کمک فایل‌هایی با حجم کم به نام افزونه ممکن می‌شود. این افزونه‌ها در واقع تکه‌های کوچک برنامه‌اند که قابلیت‌های مختلفی را به این مرورگر وب می‌افزایند. تم‌های مختلف این مرورگر وب هم شخصی‌سازی ظاهر آن را راحت می‌کند.
١٠٠ نسخه، ١٠٠ تشکر!
در نسخهٔ ١٠٠، که به تازگی منتشر شده است، فایرفاکس در اجرای اولیه، از کاربر تشکر می‌کند.
مشکلات فایرفاکس
بعضی کاربران خواستار اضافه شدن افزونه‌های پرتقاضا به فایرفاکس هستند ولی توسعه دهندگان فایرفاکس این کار را مغایر با هدف آنها یعنی یک مرورگر وب سبک می‌دانند؛ البته بیشتر این افزونه‌ها و قابلیت‌های بسیار دیگر مستقیماً قابل بارگیری و نصب روی فایرفاکس هستند.
یکی از مشکلات دیگری هم که به فایرفاکس نسبت داده می‌شود مشکلاتی است که توسط پلاگین ادوبی فلش (Macromedia Flash) ایجاد می‌شود که برای لینوکس ارائه شده که این مشکل ارتباطی به خود فایرفاکس ندارد.
انتشارهای فایرفاکس
قبل از آوریل ۲۰۱۱ موزیلا در مدت‌های طولانی نسخه فینال فایرفاکس را توزیع می‌کرد اما با تغییر سیاست‌ها و برای رقابت، نسخه‌های پایدار هر شش هفته عرضه و شمارهٔ اصلی نسخه یکی بالا می‌رود. از همین تاریخ فرایند توسعهٔ فایرفاکس به چند کانال مختلف تقسیم شد:
- "Nightly Builds" که انتشار پیش آلفا (Pre-Alpha) هست و حاوی آخرین ویژگی‌ها و به‌روز رسانی‌های آزمایش نشده هست.
- "Aurora" که انتشار آلفا (Alpha) مبتنی بر "Nightly Builds" هست و ویژگی‌ها و به‌روز رسانی‌هایی که تحت آزمایش‌های پایه هستند رو ارائه می‌دهد؛ از نسخهٔ ۳۵ نام این کانال به "Developer Edition" تغییر کرد.
- "Beta" که انتشار بتا مبتنی بر کانال قبل هست و پایداری بیشتری نسبت به دو کانال اولیه دارد.
معمولاً موزیلا قبل از انتشار نسخهٔ پایدار نهایی، نسخه‌های نامزد انتشار (Release candidate) را عرضه می‌کند و سپس انتشار پایدار عرضه می‌شود که از تاریخ مذکور موزیلا آن را انتشار سریع (Rapid release) گذاشته‌است. این چرخهٔ انتشار شتاب داده شده با انتقاداتی از کاربران مواجه شد که معتقدند این انتشارهای بسیار سریع اغلب باعث شکسته شدن سازگاری افزونه‌ها با نسخه‌های فینال می‌شود و نیاز به توسعهٔ مستمر و مداوم برای سازگار نگه داشتن افزونه‌ها است. همچنین عده‌ای معتقدند فایرفاکس تلاش می‌کند تا شمارهٔ نسخه‌ها را به تقلید از گوگل کروم بالا ببرد تا با آن مقایسه شود.
فایرفاکس با پشتیبانی بلند مدت
فایرفاکس با پشتیبانی بلند مدت که تحت نام "Extended Support Release" به معنای "انتشار با پشتیبانی تمدید شده" (مخفف:ESR) توسط بنیاد موزیلا عرضه و پشتیبانی می‌شود نسخه‌ای از فایرفاکس است که هم‌زمان با هر هفت انتشار معمولی می‌شود ولی برخلاف نسخه‌های معمولی که هر شش هفته عرضه و به محض عرضهٔ نسخه جدید، پشتیبانی از نسخهٔ قبل متوقف می‌شود، نسخه‌های با پشتیبانی بلند مدت تا حدود یک سال پشتیبانی می‌شوند، این پشتیبانی فقط محدود به اصلاحات امنیتی با ریسک بالا هست و هیچ قابلیت جدید و اصلاحات مرتبط با پایداری برنامه ارائه نمی‌شود، لذا این نسخه‌ها برای سازمان‌ها، ادارات و مراکز آموزش که در به-روز-رسانی سیستم‌ها دارای محدودیت هستند ارائه می‌شود.
انتشارهای با پشتیبانی بلند مدت با هر هفت انتشار معمولی، منتشر می‌شوند:
۱۰, ۱۷, ۲۴, ۳۱, ۳۷, ۴۵, ۵۲
فایرفاکس قابل حمل
وب‌سایت portableapps.com, فایرفاکس قابل حمل را عرضه می‌کند. این نسخه قابلیت اجراشدن روی درایو های USB Flash و CD-ROM و همچنین درایو های سخت خارجی و بعضی از پخش‌کننده‌های دیجیتالی موسیقی را دارد.
جستارهای وابسته
منابع و مراجع
- ↑ "Languages summary". OpenHub. Black Duck. Retrieved 18 March 2017.
- ↑ "Supported Devices". Retrieved 2015-08-08.
- ↑ "Latest Firefox Windows installer". Mozilla. December 31, 2015. Retrieved December 31, 2015.
- ↑ "History of FireFox distribution size". Linexp.ru. March 23, 2013. Archived from the original on May 15, 2013. Retrieved July 1, 2013.
- ↑ "Latest Firefox OS X installer". Mozilla. December 31, 2015. Retrieved December 31, 2015.
- ↑ "Latest Firefox Linux installer". Mozilla. December 31, 2015. Retrieved December 31, 2015.
- ↑ "Firefox for Android on Google Play". Retrieved 19 November 2012.
- ↑ "Latest stable Firefox release". موزیلا. ۲۰ ژوئن ۲۰۱۶.
- ↑ "Mozilla Firefox release files". Mozilla. Archived from the original on 21 August 2015. Retrieved 16 December 2014.
- ↑ "Mozilla". Mozilla. Retrieved October 20, 2014.
- ↑ Mozilla Licensing Policies, mozilla.org, retrieved January 5, 2012
- ↑ «Debian and Mozilla - a study in trademarks [LWN.net]». web.archive.org. ۲۰۱۷-۰۸-۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۰.
- ↑ «Gecko Layout engine and Mozilla Firefox " Download Firefox». web.archive.org. ۲۰۱۰-۰۶-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۰.
- ↑ "Firefox name FAQ". Mozilla. Archived from the original on 28 February 2012. Retrieved March 13, 2012.
- ↑ "Red panda". BBC Nature. Archived from the original on 16 August 2014. Retrieved August 20, 2014.
- ↑ "Firefox 1.5 Release Notes". Mozilla. November 29, 2005. Retrieved November 17, 2014.
- ↑ Market share for browsers, operating systems and search engines
- ↑ http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=History_of_Firefox&oldid=656676969#Rapid_release
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۶.
- ↑ «Enterprise/Firefox/ExtendedSupport:Proposal - MozillaWiki:».