آبان
هشتمین ماه در گاهشماری هجری خورشیدی
| << | آبان | >> | ||||
| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | |
| ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ |
| ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ | ۱۹ | ۲۰ |
| ۲۱ | ۲۲ | ۲۳ | ۲۴ | ۲۵ | ۲۶ | ۲۷ |
| ۲۸ | ۲۹ | ۳۰ | ||||
| ۱۴۰۱ خورشیدی | ||||||
آبان (در فارسی افغانستان: عقرب) هشتمین ماه سال خورشیدی است که ۳۰ روز دارد و از روز ۲۱۷م سال آغاز شده و در روز ۲۴۶م سال پایان می‌یابد و دومین ماه فصل پاییز است.
برج فلکی آبانماه برج عقرب (کژدم) است که هشتمین برج فلکی از دائرةالبروج است. نماد ماه آبان، کژدم نامیده می‌شود.
در گاهشماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه هشتم گاهشماری اوستایی نو که در اوستایی اَپَم نام دارد، برگرفته شده‌است. در گاهشماری زرتشتی دهمین روز هرماه نیز آبان نام دارد و در آبان‌روز از آبانماه، جشن آبانگان برگزار می‌شود. برخی ایزد این ماه را تیشتر و برخی این ماه را متعلق به ایزدبانو آناهیتا می‌دانند.
معنا
آبان به معنی ایزد نگاهبان آب، فرشته موکل بر آب، آب‌بان می‌باشد.
در اشعار
| آب آنگور بیارید که آبانماهست | کار یکرویه به کام دل شاهنشاهست |
مناسبت‌ها
- روز آمار و برنامه‌ریزی
- روز نوجوان
- آبان روز، جشن آبانگان
- روز نویسنده
- روز دانش‌آموز
- روز فرهنگ عمومی
- جشن میانه پاییز
- روز ملی کیفیت
- روز کتاب و کتابخوانی
- روز خودکفایی گندم
زادروزها
۱
- ۱۰۶۷ - نادرشاه افشار
- ۱۳۳۰ - محمدرضا آل ابراهیم، نویسنده و پژوهشگر ایرانی، اهل استهبان.
- ۱۳۳۷ - علی کردان، سیاست‌مدار ایرانی
- ۱۳۴۸ - سیاوش مفیدی، بازیگر ایرانی
۲
- ۱۳۰۷ - سید محمد بهشتی، سیاست‌مدار و روحانی (درگذشت ۷ تیر ۱۳۶۰).
- ۱۳۶۳ - سید علی طباطبایی، بازیگر سینما و تلویزیون (درگذشت ۸ شهریور ۱۳۹۴).
۳
- ۱۳۲۹-محمود استاد محمد،کارگردان،بازیگر و نمایشنامه نویس تئاتر
۴
- ۱۲۹۸ - محمدرضا پهلوی، پادشاه دودمان پهلوی. (درگذشته ۱۳۵۹).
- ۱۲۹۸ - اشرف پهلوی، خواهر محمدرضا پهلوی.
- ۱۳۲۳-سعید راد،بازیگر
- ۱۳۲۶ - ناصر فرهنگ‌فر، نوازندهٔ تنبک (درگذشته ۱۳۷۶).
- ۱۳۴۴ - اسماعیل براری، تهیه‌کننده و کارگردان.
- ۱۳۶۲ - محمد منصوری، بازیکن فوتبال.
۵
- ۱۳۱۱ - نیکو خردمند، گوینده و بازیگر (۱۳۸۸).
- ۱۳۵۹-کاوه خداشناس،بازیگر
۶
- ۱۳۳۵ - محمود احمدی‌نژاد.
- ۱۳۱۹ - چنگیز جلیلوند.
- ۱۲۹۶ - شمس پهلوی (درگذشته ۱۳۷۴)).
- ۱۳۶۱ - سینا سرلک.
۷
- ۱۳۴۰ - فاطمه معتمدآریا، بازیگر ایرانی.
- ۱۳۵۸ - مجتبی شیری، بازیکن فوتبال اهل ایران.
- ۱۳۶۳ - احسان خواجه امیری، خوانندهٔ ایرانی.
۸
- ۱۳۵۱ - امیرحسین صدیق، بازیگر ایرانی
۹
- ۱۲۹۶-مهری مهرنیا،بازیگر
- ۱۳۳۹ - رضا پهلوی
۱۰
- ۱۳۰۳ - مرتضی احمدی، بازیگر، گوینده و خوانندهٔ ایرانی.
- ۱۳۶۰ - آرمان آرین، نویسنده و پژوهشگر و مستندساز ایرانی. زاده دهم آبان ماه.
- ۱۳۶۱ - محرم نویدکیا، بازیکن فوتبال اهل ایران.
- ۱۳۶۷ - سحر محمدی، خواننده آواز سنتی ایرانی.
۱۱
- ۱۳۱۹ - شهبال شب‌پره ، خواننده
۱۲
- ۱۳۴۴ -فلورا سام،بازیگر،نویسنده و کارگردان سینما
۱۳
۱۴
- ۱۳۵۹-شیلا خداداد،بازیگر
- ۱۳۶۱ - امیرحسین آرمان، بازیگر ایرانی
۱۵
- ۱۲۹۸-علی تجویدی،موسیقی دان ایرانی
- ۱۳۶۱-احسان علیخانی،مجری و تهیه کننده
۱۶
۱۷
- ۱۳۲۱-سعید امیرسلیمانی،بازیگر
- ۱۳۵۱-شهرام شکیبا،شاعر طنزپرداز،مجری و بازیگر
- ۱۳۵۷-علی کریمی،فوتبالیست
۱۸
- ۱۳۰۰-آلنوش طریان،فیزیکدان مشهور به «مادر نجوم» و «بانوی اختر فیزیک ایران»
۱۹
- ۱۳۵۰-نیکی کریمی،بازیگر
- ۱۳۵۶-شبنم قلی خانی،بازیگر
۲۰
- ۱۳۲۸ - غلامحسین لطفی، بازیگر، نویسنده و کارگردان
- ۱۳۴۶-دنیا فنی زاده،عروسک گردان کلاه قرمزی
- ۱۳۷۴-علی علیپور،بازیکن فوتبال
۲۱
- ۱۲۷۶- نیما یوشیج، شاعر ایرانی،پدر شعر نوی فارسی
۲۲
- ۱۳۳۲-گلاب آدینه،بازیگر
۲۳
- ۱۳۴۷- آتنه فقیه نصیری ، بازیگر ایرانی
- ۱۳۵۳-نعیمه نظام دوست،بازیگر
- ۱۳۶۰- مهدی یراحی، خواننده و آهنگساز ایرانی
- ۱۳۶۳-حسین مهری،بازیگر
۲۴
- ۷۹۳-جامی،شاعر،موسیقی دان و ادیب
- ۱۳۵۰-شیوا خسرومهر،بازیگر
- ۱۳۶۵- امیرعباس گلاب، خواننده، آهنگساز، نوازنده
۲۵
- ۱۳۲۵-مهستی،خواننده
- ۱۳۳۶-بیژن مرتضوی،آهنگساز
۲۶
- ۱۳۲۹- محمد شمس لنگرودی، شاعر، پژوهشگر و بازیگر
- ۱۳۵۲- حامد بهداد، بازیگر
- ۱۳۷۷ - میثم صالحی، بازیکن والیبال ایرانی
۲۷
- ۱۳۱۵-طاهره صفارزاده،شاعر و مترجم قرآن
- ۱۳۲۰-فرامرز قریبیان،بازیگر ایرانی
- ۱۳۴۵-جواد خیابانی،گزارشگر فوتبال
۲۸
- ۱۱۸۳ - ملا محمد اشرفی، (درگذشت ۴ بهمن ۱۲۷۶) مرجع تقلید و فقیه شیعه
- ۱۳۲۸-ستار،خواننده پاپ
- ۱۳۴۱-اردشیر کامکار، نوازنده کمانچه،قیچک،دف و ویولون
- ۱۳۶۸ - مهدی رجبیان، آهنگساز، نوازنده سه‌تار و زندانی سیاسی
۲۹
- ۱۳۱۹‐محمدعلی سپانلو، شاعر و منتقد ادبی
- ۱۳۵۶-مریم حیدرزاده،شاعر،نویسنده و ترانه سرا
- ۱۳۶۲-محمد مهدی دل خواسته، فیلمساز، عکاس
۳۰
درگذشت‌ها
۱
- ۱۲۱۳ – فتحعلی شاه قاجار
- ۱۲۹۹ – فرصت‌الدوله شیرازی، ادیب، شاعر، موسیقیدان، استاد صرف و نحو و منطق و هیئت و ریاضی و حساب
- ۱۳۲۹ – محمدحسین لقمان‌ادهم، ملقب به لقمان‌الدوله و معین الاط با پزشک ایرانی
- ۱۳۵۶ – سید مصطفی خمینی، پسر سید روح‌الله خمینی
- ۱۳۸۸ - رزا منتظمی، استاد آشپزی و نویسنده کتاب «هنر آشپزی» (زادهٔ ۱۳۰۱)
- ۱۳۹۳ - مرتضی پاشایی، نوازنده، آهنگساز، تنظیم کننده و خواننده (ز. ۲۰ مرداد ۱۳۶۳)
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
- ۱۳۵۸ ‐ سید محمدعلی قاضی طباطبایی، روحانی ایرانی و اولین شهید محراب
- ۱۳۷۰ - هوشنگ بهشتی، بازیگر ایرانی
۱۱
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
- ۱۳۴۷ - ابراهیم پورداوود، ایران‌شناس معاصر، اوستاشناس، نخستین مترجم فارسی اوستا و استاد فرهنگ ایران باستان و زبان اوستایی در دانشگاه تهران
- ۱۳۸۸ - نیکو خردمند، گوینده و بازیگر ایرانی (ز. ۵ آبان ۱۳۱۱)
۲۷
۲۸
۲۹
۳۰
منابع
- ↑ ابوالحسن نجفی (۱۳۸۴)، غلط ننویسیم: فرهنگ دشواریهای زبان فارسی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ص. ص ۱، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۱-۰۵۵۹-۷
- ↑ ,واژه یاب[۱]
- مناسبتهای آبانماه ساعت و تقویم رسمی ایران
- لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ آبان.