خانواده گاوسانان در برگیرنده چندین سرده است که سرده Bos همه گاوها و گاومیشها را در بر میگیرد جد گاوهای اهلی امروزی حیوانی منقرضشده به نام نیاگاو (Bos primigenius) میباشد. اولین حیوانی که به سرده بوس متعلق بود در بیش از دو میلیون سال پیش در آسیا دیده شد. نیاگاو در حدود دویست و پنجاه هزار سال پیش به اروپا رسید.
در آرواره فوقانی گاو دندانهای پیشین و نیش وجود ندارند و فقط دندانهای آسیاب وجود دارند و برعکس دندانهای پیشین و نیش در فک تحتانی موجودند. دندانهای نیش گاوها همانند ثنایا شده و بطور کلی بشکل یک ردیف منظم هشت تایی در جلوی فک قرار دارد. در هر دست و پای گاو یک زوج سم وجود دارد.
تولید مثل گاو
گاو حیوانی است بدون تغییرات فصلی تولید مثلی، یعنی در کل سال قادر به انجام زاد و ولد میباشد. طول حاملگی این حیوان نه ماه بوده و غالباً تکقلوزا میباشد، اگر چه دوقلوزائی و چندقلوزائی نیز گاه دیده میشود. احتمال دوقلوزائی در گاو یک تا دو درصد میباشد. گوساله ماده پس از رسیدن به سن بلوغ جنسی که از ده ماهگی به بعد است بهطور میانگین هر 21 روز یکبار فحل میآید و آماده پذیرش دام نر میشود.
بسیاری از نژادهای گاو وجود دارند، برخی بر تولید گوشت گاو و برخی دیگر بر تولید لبنیات تاکید دارند. نژادهای گاو بسیار زیاد هستند. بستگی به نوع استفادهای که از گاو میشود نژادهای گاو به نژادهای گوشتی، شیری و دو منظوره تقسیم میشود.
نژادهای شیری شامل: ایرشایر، جرسی، گرنزی، یا براون سوئیس، فریژن (فریژن هلندی، هولشتین فریژن، فریژن انگلیسی و فریژن سفید و قرمز) و کری
نژادهای گوشتی معروف شامل گالووای، آبردین آنگوس، هرفورد، شورت هورن، شاروله، لیموزین، سمینتال، براهمن، سانتاگتروس و برانگوس میباشد.
نژادهای معروف گاوهای ایرانی عبارتاند از: گاو سرابی، گاو سیستانی، گاوگلپایگانی و گاو دشتیاریو نژادهای جنگلی یا ساحلی یا که مخصوص نواحی گیلان و مازندران و گرگان و است، نژاد کوهستان که گاوهای سراب و اردبیل و دیگر نواحی آذربایجان از آن نژادند.
گاو جانوری بسیار مفید است و از شیر و گوشت و پوست و نیروی بدنی آن استفاده میشود. از گاو نر جهت شخم و بارکشی نیز استفاده میشود.احتمالاً یکی از هدفهای اصلی اهلی کردن گاو بارکشی بودهاست. از نیروی فیل، شتر و اسب، بعد از گاو استفاده شد.
نزدیک به 6000 سال پیش از میلاد مسیح با تغییر زندگی بشر از شکارگری به کشاورزی و بدنبال توسعه مزارع، گاوهای وحشی به این کشتزارها هجوم میآوردند که به تدریج بشر توانست تعدادی از این حیوان را به اسارت درآورده و اهلی نماید. گاو پس از سگ و گوسفند و بز و گربه اهلی شد. ابتدا از گوشت گاو استفاده میشد اما سرانجام انسان توانست چگونگی دوشش شیر گاو را فرا بگیرد. باستانشناسان معتقدند: اهلی شدن گاو در آسیا و خاور میانه بین 4500 تا 6000 سال پیش از میلاد مسیح انجام شدهاست.
نام گذاری های معمول گاو
گاو نر (گاو نر گاوهای نر دست نخورده در هر سنی هستند)
گاو (در حالی که اصطلاح گاو به گاوهای نر اخته اشاره دارد)
تلیسه (تلیسه ماده ای است که هنوز گوساله نداشته است)
گاو میش (گاو ماده ای است که حداقل یک گوساله داشته باشد)
گوساله (گوساله ها گاوهای هر دو جنس هستند که 1 سال یا کمتر دارند)
نامیده شود. این اصطلاحات به جنسیت، سن و وضعیت تولید مثل حیوان اشاره دارد. . ، . و . در بیشتر گونه ها، گاو نر بسیار بزرگتر از گاو است.
گاوها از دسته نشخوارکنندگان هستند. معده پیچیده و چهار قسمتی آنها آنها را قادر می سازد تا مواد گیاهی را هضم و به انرژی و “بلوک های سازنده” مهم بدن تبدیل کنند. آنها یونجه، ذرت، سویا، علف، گندم و سیلو (خوراک تخمیر شده) می خورند. آنها می توانند از مراتع بی کیفیت یا غیرمولد استفاده کنند، اما باید به درستی مدیریت شوند تا از آسیب رساندن به محیط زیست جلوگیری شود.
رژیم غذایی این گیاهخواران معمولاً شامل یونجه یا علوفه (80 تا 90 درصد کل ماده خشک)، خوراک تجاری شامل غلات، ویتامین ها و مواد معدنی و آب است. تغذیه مناسب گاو می تواند پیچیده باشد و به ترکیبی از دانش علمی، خلاقیت و مدیریت خوب نیاز دارد. مقدار و نوع خوراکی که به یک گاو، گوساله یا گاو نر داده می شود بستگی به وزن او، سن او، میزان شیر دادن یک گاو و محل بارداری او دارد. گاوها تقریباً شش ساعت در روز را به چرا و هشت ساعت دیگر را نشخوار می کنند.
برخلاف انسان ها، گاوها دید پانوراما دارند، به این معنی که می توانند تقریباً تمام اطراف خود را بدون حرکت دادن سر ببینند. با این حال، درک عمق آنها فقط در یک نمای کوچک رو به جلو متمرکز است. این بدان معنی است که، در حالی که یک گاو ممکن است بتواند شما را در کنار خود ببیند، لزوما نمی تواند قضاوت کند که واقعاً چقدر نزدیک یا دور هستید. این ممکن است توضیح دهد که چرا با نزدیک شدن به گاو ممکن است مبهوت شود، حتی اگر مدتی است در میدان دید آن بوده باشید.
مدیریت ضعیف تغذیه گاوها می تواند منجر به شیردهی کوتاه تر و کم بازده و افزایش فاصله زایمان شود. تغییر نیازهای غذایی گاوها در چرخه شیردهی و نحوه تطبیق آن با ژنتیک گاو را توضیح می دهیم.
منابع
سایت خبری خبرآنلاین
سایت ویکیپدیا
سایت خبری CITP news