بطحاء (شهر)
شهر بطحاء از شهرهای مغرب و در نزدیکی شهر تلمسان که در زمان عبدالمؤمن از خلفای موحدین، توسعه و آبادانی یافت و از شهرهای مهم در زمینه کشاورزی نیز گردید. از این شهر اکنون ویرانه‌هایی باقی مانده است.
مکان شهر
شهر بطحاء در مغرب از توابع ناحیه تاهرت و در نزدیکی تلمسان قرار داشت. محمد بن تومرت (متولد ۵۳۴ ه.ق/۱۱۳۰م) به هنگام بازگشت از مشرق، با یاران خود در بطحاء اقامت کرد و سپس سفر خود را به سوی فاس ادامه داد.
توسعه بطحاء
پس از آن که عبدالمؤمن خلیفه موحدی قدرت را در دست گرفت، بطحاء را توسعه داد و در عمران و آبادانی آن کوشید. دشت وسیع بطحاء مرکز اصلی کشت گندم به شمار می‌آمد که از این راه درآمد سرشاری عاید پادشاهی تلمسان می‌شد. در قرن چهارم هجری قمری به سبب استیلای ابوالحسن مرینی بر بطحاء و نیز انقراض سلسله بنی زیان در تلمسان، این شهر رو به ویرانی نهاد و به تدریج خالی از سکنه شد.
سکونت عارفی در بطحاء
بعدها عارفی با یاران خود در آنجا سکنی گزید. پیشه آنان کشاورزی و دامداری بود و همین امر، نقش بسزایی در آبادانی مجدد منطقه داشتند. شهرت آن عارف به تدریج در سراسر آسیا و آفریقا پیچید و بر جمع مریدانش افزوده شد؛ چندان که ۵۰۰ تن با او در بطحاء به سر می‌بردند و همه ساله افراد زیادی به قصد دیدار وی با نذورات و هدایای خود به بطحاء روی می‌نهادند. امروزه ویرانه‌های بطحاء در مسیر بزرگ راه تلمسان به الجزیره به چشم می‌خورد.
پانویس
منابع
- حجی، محمد و محمداخضر، حاشیه بر وصف افریقیا، بیروت، ۱۹۸۳ میلادی
- لئون افریقی، حسن بن محمد وزان، وصف افریقیا، ترجمه محمد حجی و محمد اخضر، بیروت، ۱۹۸۳ میلادی
- یاقوت حموی، ابو عبد الله شهاب الدین بن عبد الله، معجم البلدان، بیروت،دار صادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵ میلادی